Migracja możliwa dzięki ogniowi?

Kluczową umiejętnością, która pozwoliła ludziom pierwotnym na rozpoczęcie wielkiej emigracji z Afryki, była najprawdopodobniej zdolność do rozpalenia ognia. Izraelski naukowiec zaprezentował niedawno dowody na poparcie tej tezy.

Autorem odkrycia jest prof. Naama Goren-Inbar pracujący dla Instytutu Archeologii Uniwerystetu w Jerozolimie. W czasie wykopalisk na stanowisku Gesher Benot Ya'aqov naukowiec odnalazł pozostałości osady założonej przez ludzi należących do tzw. kultury aszelskiej - jednej z najdawniejszych kultur dolnego paleolitu, powstałej około 1,6 miliona lat temu.

Wykonane badania sugerują, że ludzie pierwotni posiedli zdolność do rozpalania ognia co najmniej 790 tysięcy lat temu. Oznacza to rewolucyjną zmianę w stosunku do wcześniejszych przypuszczeń, zgodnie z którymi opanowanie tego żywiołu nastąpiło dopiero pół miliona lat później.

Należąca do zespołu prof. Gorena-Inbara badaczka, dr Nira Alperson-Afil, tłumaczy, że odkryte ślady wyraźnie wskazują na umiejętność samodzielnego rozpalania ognia: skupiska opalonych krzemiennych narzędzi zostały znalezione w określonych miejscach, które można interpretować jako pozostałości starodawnych palenisk. Podobne przedmioty odnaleziono na terenie wykopalisk w kilku miejscach, datowanych na bardzo różne okresy. Zdaniem badaczki oznacza to, że raz zdobyta zdolność do rozpalania ognia była przekazywana przez wiele lat z pokolenia na pokolenie.

Nowe dane zebrane na stanowisku Gesher Benot Ya'aqov są wyjątkowe, gdyż zachowały się dowody używania ognia przez bardzo długi okres zamieszkiwania tego terenu. Ciągłe, powtarzające się stosowanie ognia sugeruje, że ludzie pierwotni nie byli skazani na korzystanie z ognia powstałego w wyniku pożarów pochodzenia naturalnego. Byli za to zdolni do wytwarzania ognia wtedy, kiedy tego chcieli - tłumaczy dr Alperson-Afil.

Zebrane informacje pozwalają przypuszczać, że wymarsz ludzi pierwotnych z Afryki i ich ekspansja w kierunku Bliskiego Wschodu była możliwa właśnie dzięki opanowaniu zdolności do rozpalania ognia. Bez wątpienia była to umiejętność niezwykle praktyczna, gdyż zapewniała ochronę przed drapieżnikami, a także dostarczała ciepła i światła. Co więcej, dostępność ognisk umożliwiła korzystanie z nowych rodzajów pożywienia.

Szczegółowy raport z wykopalisk na terenie Gesher Benot Ya'aqov został opublikowany na łamach czasopisma Quaternary Science Reviews.

ogień płomień krzemień palenisko wykopaliska archeolog archeologia kultura aszelska