Górnictwo zagraża ośmiornicy o wyglądzie duszka

Odkrytej zaledwie na początku tego roku (27 lutego) ośmiornicy o wyglądzie ducha zagraża górnictwo głębokomorskie.

Casper, bo tak przez podobieństwo do animowanego duszka ochrzczono ośmiornicę, spoczywał na skale w pobliżu wyspy Necker. Na głębokości ok. 4,3 km sfilmował ją zdalnie sterowany pojazd podwodny (ROV) Amerykańskiej Narodowej Służby Oceanicznej i Meteorologicznej (NOAA).

Autorzy najnowszego raportu z pisma Current Biology ujawnili, że ośmiornica składa jaja na obumarłych chwytnikach gąbek z konkrecji polimetalicznych. Niestety, występują tu pierwiastki, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem firm produkujących telefony komórkowe i komputery.

Później samica zajmuje się zapewne jajami do momentu wylęgu, co [przez średnią roczną temperaturę wynoszącą zaledwie 1,5°C] może zająć całe lata. Obserwacja tego zachowania ma bardzo duże znaczenie, bo wspomniane gąbki występują tylko w niektórych rejonach na konkrecjach metalicznych. Usunięcie konkrecji [manganowych] może zatem zagrozić cyklowi życiowemu nie tylko Caspra, ale i innych ośmiornic właściwych (Incirrina) - opowiada Autun Purser z Centrum Badań Polarnych i Morskich im. Helmholtza. Gdy w rejonie DISCOL (DISturbance and COLonisation) Basenu Peruwiańskiego usunięto eksperymentalnie manganowe konkrecje, zaobserwowano niemal całkowite wyginięcie populacji gąbek z chwytnikami.

Niemiec dodaje, że konkrecje tworzą się podobnie jak perły. Te konglomeraty wyglądają trochę jak ziemniaki [...]. Zwykle powstają wokół zarodków pochodzenia biogenicznego, np. zębów rekina czy fragmentów muszli, albo mineralnego (fragmentów innych konkrecji albo okruchów skał wulkanicznych). Interesują się nimi kompanie wydobywcze, bo występujące w nich metale są wykorzystywane w komórkach i komputerach, a większość ich lądowych źródeł już odkryto, co doprowadziło do wzrostu cen.

Purse zaznacza, że dotąd niewiele było wiadomo o istotach zamieszkujących głębokowodne habitaty z atrakcyjnymi metalami. Mając to na uwadze, naukowcy zorganizowali kilka ekspedycji w te rejony. Chcieli zrozumieć, jak działalność górnicza wpłynęłaby na ekosystem i zwierzęta.

W latach 2011-16 naukowcy badali m.in. za pomocą ROV trzy regiony Pacyfiku. Wg nich, zasięg głębokościowy Incirrina należy zwiększyć do co najmniej 4290 m. W pasmach Kaena i Neckera Archipelagu Hawajskiego oraz Basenie Peruwiańskim zauważono 29 osobników z 2 gatunków. Dwie ośmiornice zaobserwowano w czasie "wysiadywania" pakietów jaj, złożonych na chwytnikach obumarłych gąbek (były one przytwierdzone do konrekcji na głębokości powyżej 4 tys. metrów). W obu przypadkach widać było ok. 30 dużych (2-2,7-cm) jaj.

Ponieważ [pozbawione wyrostków - cirri - i płetw] ośmiornice właściwe są długowieczne, odrodzenie zajęłoby im sporo czasu, a w przypadku usunięcia całego twardego dna morskiego byłoby wręcz niemożliwe. Oznacza to obarczoną poważnymi skutkami dużą utratę bioróżnorodności. Ośmiornice są sporymi zwierzętami, które zjadają wiele mniejszych istot, dlatego jeśli one znikną, inne populacje zmienią się w trudny do przewidzenia sposób.

Purser dodaje, że jego zespół będzie nadal badać konkrecje i ich znaczenie dla mikroorganizmów oraz zwierząt dużych i małych, w tym rozgwiazd, krabów czy ryb.

ośmiornice właściwe konkrecje manganowe Incirrina Pacyfik górnictwo habitat Autun Purser