Fakty do jednej szuflady, muzyka do drugiej

| Psychologia
kruemi, CC

Siedemdziesięciojednoletni obecnie PM był kiedyś wiolonczelistą, grał ze znaną niemiecką orkiestrą. Przeszedł opryszczkowe zapalenie mózgu, przez co stracił większość wspomnień sprzed 2005 r. Pamięta tylko dwie osoby (brata i opiekuna), umknęły mu wydarzenia dotyczące życia osobistego i zawodowego, zdaje się jednak pamiętać muzykę. Sugeruje to, że fakty i pamięć muzyczna zajmują różne obszary mózgu.

Wirus opryszczki uszkodził sporą część płata skroniowego przyśrodkowego (znajduje się tu m.in. hipokamp). Badanie zdolności PM rozpoczęło się, gdy stwierdzono, że pacjent rozpoznaje gamy, rytm i przypomina sobie muzykę, którą dla niego odtwarzano. Neurolog Carsten Finke z Charité - Universitätsmedizin Berlin nawiązał współpracę z zespołem zawodowych muzyków. Zaplanowano serię eksperymentów, które miały pokazać, jak działa pamięć muzyczna byłego wiolonczelisty.

W ramach jednego z testów PM prezentowano pary podobnych utworów: jeden skomponowany przed, a drugi po jego chorobie (np. "Cztery pory roku" Vivaldiego i coś o wiele nowszego). Gdy pytano, który z nich zna lepiej, w 93% przypadków wybierał starszy utwór.

Jak podkreślają lekarze, PM cierpi nie tylko na amnezję wsteczną, ale i następczą, co oznacza, że ma problem z uczeniem się nowych rzeczy. Trudno mu zapamiętać układ własnego domu czy stale zażywane leki, ale w 77% przypadków potrafi zidentyfikować utwory, które odtworzono mu wcześniej danego dnia.

PM bardzo przypomina przypadek Clive'a Wearinga, dyrygenta, który również przeszedł opryszczkowe zapalenie mózgu. On także nadal jest w stanie grać i dyrygować chórem, choć pamięta niewiele sprzed 1985 r. (nie przypomina sobie np. własnego kształcenia muzycznego).

Próbując zlokalizować w mózgu różne funkcje i rodzaje pamięci, dr Finke przypomina innego pacjenta, który gdy w 1996 r. podczas operacji uszkodzono mu zakręt skroniowy górny, stracił z kolei zdolność rozumienia muzyki. Można się spierać, czy to właśnie zakręt skroniowy górny, który pozostał nietknięty w prawej półkuli PM, jest strukturą wykorzystywaną przez niego do zapamiętywania muzyki. Jedno pozostaje pewne: muzykę warto wpleść w proces rehabilitacji PM.

pamięć muzyczna PM wiolonczelista opryszczkowe zapalenie mózgu płat skroniowy przyśrodkowy uszkodzić zakręt skroniowy górny