Struktura białka tau określa typ demencji

| Psychologia
Patrick Hoesly, CC

Struktura złogów patologicznego białka tau determinuje typ demencji (tzw. taupatii), regiony mózgu, na które wpłynie choroba oraz tempo jej rozwoju.

Oprócz zapewnienia bazy do ustalenia, czemu u pacjentów rozwijają się różne typy neurodegeneracji, nasze badanie daje nadzieję na opracowanie leków na specyficzne taupatie oraz ich dokładną diagnostykę. Wyniki pokazują, że jednakowa strategia dla wszystkich może nie działać i że powinniśmy przystępować do testów klinicznych i prac farmakologicznych ze świadomością, z jaką formą białka tau mamy do czynienia - podkreśla dr Marc Diamond z Centrum Medycznego UT Southwestern.

By odtworzyć poszczególne konformacje złogów białka tau, a było ich aż 18, Amerykanie zastosowali specjalne układy komórkowe. Później zaszczepili je w mózgach myszy. Okazało się, że każda z form utworzyła inne patologiczne wzorce. Poszczególne typy białka tau wywoływały patologie MAP-tau, które rozprzestrzeniały się po mózgu z różną prędkością i w specyficznych regionach.

Eksperyment zademonstrował, że sama struktura patologicznego białka tau wystarczy, by wywołać większość, jeśli nie całe zróżnicowanie widoczne we wszystkich ludzkich taupatiach.

Jakiś czas temu laboratorium Diamonda stwierdziło, że tau zachowuje się jak prion. Okazało się, że w ludzkim mózgu tau może tworzyć wiele unikatowych szczepów (samoreplikujących się struktur). Później naukowcy opracowali metody odtwarzania ich w laboratorium. To badanie pozwoliło na przeprowadzenie najnowszego studium, w ramach którego testowano, czy poszczególne szczepy odpowiadają za różne postaci demencji (chorobę Alzheimera, otępienie czołowo-skroniowe czy przewlekłą encefalopatię pourazową).

Po zaszczepieniu 18 szczepów w mózgach myszy autorzy publikacji z pisma Neuron zauważyli, że o ile część z nich działała szybko i na dużą skalę, o tyle inne replikowały się tylko w ograniczonych obszarach mózgu albo powodowały rozległą taupatię w bardzo wolnym tempie. To wyjaśniło, czemu pewne obszary mózgu są podatne w jednych przypadkach, ale nie w innych i czemu jedne choroby postępują prędko, a inne wolno. W przypadku choroby Alzheimera problemy rozpoczynają się np. w ośrodkach pamięciowych i dopiero potem rozprzestrzeniają się do rejonów kontrolujących takie funkcje jak język. Dla odmiany w otępieniu czołowo-skroniowym wskutek początkowej degeneracji obszarów skroniowych i czołowych ośrodki pamięci są raczej chronione, a pacjenci wykazują najpierw zmiany osobowościowe i dotyczące zachowania.

patologiczne białko tau złogi taupatia struktura demencja choroba Alzheimera otępienie skroniowo-czołowe Marc Diamond