Artefakty ze studni pozwalają poznać kulturę z czasów kilku cywilizacji

| Humanistyka
Florida State University

Podczas 4-letnich wykopalisk studni ze stanowiska w toskańskiej Cetamurze zespół z Uniwersytetu Stanowego Florydy odkrył artefakty z ponad 15 stuleci etruskiej, rzymskiej i średniowiecznej cywilizacji.

Bogactwo materiału z brązu, srebra, ołowiu i miedzi, a także ceramiki i szczątków organicznych daje nam niepowtarzalną okazję do zbadania kultury, religii i życia codziennego w Chianti i okolicach - podkreśla prof. Nancy de Grummond.

Wśród najważniejszych odkryć, o których Amerykanie opowiadali na konferencji zorganizowanej na początku lipca w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Sienie, wymieniano 14 etruskich i rzymskich naczyń z brązu, blisko 500 nasiąkniętych wodą pestek winogronowych oraz napęczniałe drewno z czasów Etrusków i Rzymian.

Wykopaliska prowadzono do głębokości ponad 32 m. Brązowe naczynia znalezione w studni służyły m.in. do czerpania wody.

Pestki winogron, odkryte na co najmniej 3 różnych poziomach studni, w tym etruskim i rzymskim, są wg Grummond, niezwykle ważne. Mogą bowiem rzucić sporo światła na historię wina w Toskanii w okresie od III w. p.n.e. do I w. n.e. Dzięki doskonałemu zachowaniu będzie się dało przeprowadzić testy DNA i datowanie radiowęglowe.

Wiele z pestek wydobytych w 2012 i 2013 r. przeszło już badania w laboratorium na Università degli Studi di Napoli Federico II. Chiara Comegna posługiwała się przy tym programem morfometrycznym, opracowanym pierwotnie dla pestek pomidorów. Mierzone w milimetrach pestki dzieli się na kategorie. Dotąd wyodrębniono 3 typy, ale niewykluczone, że po analizie materiału wydobytego w br. z poziomu etruskiego ich liczba się zwiększy. Naukowcy wspominają o dopasowywaniu egzemplarzy z wykopalisk do współczesnych odmian winogron.

Poza pestkami znaleziono dużo obiektów związanych z piciem oraz przechowywaniem czy serwowaniem wina. Pestki znajdowały się często w naczyniach z brązu, co zdaniem Grummond, może wskazywać na rytuały. Znacząca ilość drewna z dna studni również sugeruje składanie ofiar. Wiele kawałków drewna nosiło ślady zużycia. Kilka obiektów już zidentyfikowano; chodzi o fragmenty wiader, łopatkę lub łyżkę, szpulę i zaokrąglony obiekt, który mógł być guzikiem bądź dziecięcym bąkiem.

Te i inne znaleziska, w tym kości różnych zwierząt i rogi jeleni, sugerują, że jak pozostałe źródła wody w starożytności, studnię z Cetamury postrzegano jako świętą. W religii etruskiej wrzucanie przedmiotów do studni było formą składania ofiary. Grummond wspomina m.in. o wotywnych kubkach, monetach z brązu i srebra oraz astragalach (kościach kłykciowych/skokowych kóz, będących rekwizytami starożytnych gier zręcznościowych lub hazardowych).

W wykopanej w piaskowcu studni wyróżniono 3 główne poziomy: etruski (datowany na II-III w. p.n.e.), rzymski (przypadający na koniec I w. p.n.e. i I w. n.e.) oraz średniowieczny.

studnia Cetamura Toskania Etruskowie Rzymianie średniowiecze artefakty wino pestki winogron naczynia ofiary Nancy Grummond