Szympansy 'rozmawiają' o drzewach z ulubionymi owocami

Modulując wokalizacje, zachodnioafrykańskie szympansy Pan troglodytes verus przekazują sobie informacje na temat ulubionych owoców, a konkretnie wielkości drzewa, na którym rosną oraz dostępnej ich ilości.

Szympansy dysponują rozbudowanym systemem komunikacyjnym, który obejmuje nie tylko cały wachlarz wokalizacji, ale i wyrazy twarzy oraz gesty. Nadal debatuje się, do jakiego stopnia przypomina on ludzki język, ale [...] nasze ostatnie badanie pokazuje, że zawołania szympansów mają złożony charakter i bazują na wskazówkach z otoczenia społecznego i habitatu - podkreśla szefowa projektu Ammie Kalan z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka.

Między lipcem 2011 a majem 2012 r. Kalan, Roger Mundry i Christophe Boesch pracowali w Parku Narodowym Taï w południowo-zachodnim Wybrzeżu Kości Słoniowej. Śledzili dorosłe samice (4) i samce (5) z przyzwyczajonego do ich obecności stada, tzw. Grupy Południowej. Zebrali ponad 750 h nagrań i przeanalizowali 379 zawołań pokarmowych dotyczących 5 roślin jedzonych przez szympansy na ziemi (wtedy łatwiej było nagrywać wokalizacje): Nauclea diderrichii, Coula edulis, Klainedoxa gabonensis, Parinari excelsa i Sacoglottis gabonensis. By gatunek trafił na listę uwzględnianych pokarmów, małpy musiały, po pierwsze, zebrać dojrzałe owoce/orzechy, a po drugie, usiąść w odległości co najmniej 1 m od drugiego osobnika, jedząc spokojnie ze swojej sterty. Szympansy jadły co prawda na ziemi inne rośliny, ale do analizy wzięto tylko te, w przypadku których odnotowano i nagrano z wysoką jakością przynajmniej 10 posiłków.

Nie tylko nagrywano wokalizacje, ale i zbierano dane nt. żerowania: mierzono obwód pnia na poziomie piersi wszystkich drzew ze średnicą powyżej 20 cm oraz zliczano owoce leżące na ziemi. Poza tym naukowcy obserwowali, które z nich szympansy zjadały, a które odrzucały (w ten sposób zyskiwano pojęcie, jak wyglądają jadalne owoce).

Okazało się, że natknąwszy się na owoce drzewa Nauclea diderrichii, zwierzęta wydawały wyższe dźwięki; w porównaniu do czterech pozostałych roślin z zestawienia, wyższa była zarówno dominująca, jak i najwyższa częstotliwość. Poza tym małpy dalej różnicowały akustyczną strukturę zawołań, przekazując w ten sposób informacje o wielkości zasobów ulubionego owocu: mniejsze drzewa "opisywały" stale wysokim dźwiękiem, a duże z dużą liczbą owoców niższym. Biolodzy twierdzą, że zmienności w strukturze zawołań nie można wyjaśnić samym podnieceniem.

Nigdy nie próbowałam tych owoców, ale w lesie czuć ich bardzo ładny zapach. Są również dość duże i łatwe do zjedzenia. Poza tym wiemy, że są kaloryczne, co ma duże znaczenie dla dzikich zwierząt.

Wielkość korony pozwala wnioskować o rozmiarach terenu, gdzie można znaleźć i zjeść dojrzałe owoce. Kiedy jest on duży, wyżywi większą liczbę osobników. Co istotne, nasze studium wykazało, że jeśli w przypadku żerowania na Nauclea pierwsze nagrane zawołanie było niskie, co stanowiło sygnał wskazujący na większy teren pokryty owocami, do jedzenia dołączało więcej szympansów znajdujących się poza zasięgiem wzroku.

W przyszłości naukowcy chcieliby się przyjrzeć innym równie cennym jak owoce Nauclea diderrichii pokarmom. Wg nich, warto byłoby również przeprowadzić podobne badania na innych populacjach, by ustalić, czy wyniki są specyficzne dla Grupy Południowej, czy to szerzej występujący fenomen wokalny - podsumowuje Kalan.

szympans wokalizacje zawołania pokarm ulubione owoce Nauclea diderrichii Ammie Kalan Roger Mundry Christophe Boesch