Czego brzydzą się szympansy?

Choć widuje się szympansy zjadające nasiona wydłubane z odchodów czy przypadki koprofagii, istnieją rzeczy, których te małpy się brzydzą: odchody i płyny ustrojowe obcych.

W 2015 r. naukowcy z Instytutu Badań nad Naczelnymi Uniwersytetu w Kioto nawiązali współpracę z Centrum Prymatologicznym Centre International de Recherches Médicales de Franceville (CIRMF) w Gabonie. Chodziło o sprawdzenie, czy szympansy brzydzą się tym samym, co ludzie, zwłaszcza potencjalnymi źródłami chorób zakaźnych.

W serii eksperymentów wykazano, że ekspozycja na potencjalnie szkodliwe czynniki biologiczne, np. spermę, krew czy odchody, za pośrednictwem wzroku, powonienia i dotyku wpływa na wybory żywieniowe szympansów.

Okazało się, że szympansy odraczają zjadanie pokarmów umieszczanych na replikach odchodów (w porównaniu do produktów leżących na brązowej piance) i trzymają się dalej od woni ewentualnych szkodliwych czynników biologicznych. Odrzucają je też pokarmy powiązane z miękkim i wilgotnym podłożem.

Skoro na podstawie rozmaitych wskazówek szympansy i [być może] inne naczelne potrafią odróżniać ryzyko skażenia, osobniki z większą wrażliwością na odchody i płyny ustrojowe mogą się rzadziej zarażać, co daje wymierne korzyści zdrowotne. Takie wyniki mają również znaczenie dla zwierzęcego dobrostanu [...]. Można bowiem informować opiekunów i właścicieli zwierząt o przystosowawczym znaczeniu takiej wrażliwości i jej elastyczności oraz identyfikować okazy o większym ryzyku zarażenia, którym trzeba poświęcić więcej uwagi - wyjaśnia Cecile Sarabian.

Autorzy publikacji z pisma Royal Society Open Science podkreślają, że wskazówki wzrokowe i zapachowe wywoływały u małp opór, ale nie powstrzymywały całkowicie przed jedzeniem. Informacje dotykowe uruchamiały najsilniejszą reakcję awersyjną.

Gdy szympansom dawano matowe pudełko, z którego można było wyciągnąć jedzenie umieszczone na miękkim i wilgotnym kawałku ciasta, małpy wycofywały się od razu po dotknięciu. Nie zachowywały się tak, jeśli jedzenie było ułożone na kawałku liny.

Małpy reagują więc jak ludzie, którzy nie widząc, dotykają miękkich i wilgotnych rzeczy (zakłada się, że w odróżnieniu od twardych i suchych substratów, zawierają one dużo szkodliwych czynników biologicznych).

Andrew MacIntosh dodaje, że choć reakcja szympansów spełnia tę samą funkcję, a mechanizm leżący u podłoża zachowania może być podobny do ludzkiego, na razie jest zbyt wcześnie, by zakładać, że małpy czują w tej sytuacji to samo, co my.

Obecnie naukowcy rozszerzają eksperyment na inne naczelne i nienaczelne.

szympansy obrzydzenie płyny ustrojowe odchody choroby zakaźne Cecile Sarabian Andrew MacIntosh