Kręgowiec uodpornił się na truciznę

Od dawna wiemy, że bakterie zyskują oporność na antybiotyki, a owady na środki owadobójcze. Tym razem amerykańscy naukowcy donoszą o znalezieniu kręgowca, który stał się oporny się na szkodliwą dlań substancję.

Kręgowcem tym jest żyjący w rzece Hudson tomkod atlantycki. Uczeni z Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI), NOAA oraz Uniwersytetu Nowojorskiego informują, że gatunek ten nie tylko przetrwał w bardzo zanieczyszczonej rzece, ale świetnie się w niej rozwija.

Rzeka Hudson została zatruta w dużej mierze przez dwie fabryki General Electric, które przez 30 lat wypuściły do niej niemal 600 ton polichlorowanych bifenyli (PCB). Obecnie, 50 lat po zakończeniu zatruwania rzeki PCB, okazuje się, że tomkod świetnie sobie poradził w takim środowisku i rozwinął się w niej lepiej, niż kiedykolwiek wcześniej.

Bliższe badania wykazały, że było to możliwe dzięki genowi AHR2, który kontroluje wrażliwość na PCB. U tomkoda żyjącego w Hudson wspomniany gen uległ zmianie. W proteinach AHR2 brakuje dwóch z 1140 aminokwasów, które zwykle są w nich obecne. Ich brak osłabia wiązania pomiędzy receptorami a PCB dzięki czemu, jak uważają uczeni, polichlorowane bifenyle nie szkodzą tomkodowi.

Jednak to, co jest korzystne dla tego gatunku, szkodzi innym rybom. Tomkod może żyć w silnie zanieczyszczonym środowisku i rozmnaża się w zimie, jednak jego organizm magazynuje PCB. Wiosną tomkod staje się głównym źródłem pożywienia wielu ryb, które za jego pośrednictwem wchłaniają duże ilości szkodliwych substancji. Co gorsza później PCB trafia do organizmów ludzi, którzy jedzą ryby żywiące się tomkodem. Modyfikacja AHR2 szkodzi też bezpośrednio samemu tomkodowi, gdyż ryba staje się bardziej wrażliwa na inne szkodliwe substancje, jak na przykład na wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.

Tomkod z rzeki Hudson przeszedł bardzo szybkie zmiany ewolucyjne w ciągu 50-100 lat od momentu wypuszczenia do rzeki trucizn. Żadna tak szybka zmiana w ewolucji nie jest korzystna - stwierdził Issac Wirgin z Uniwersytetu Nowojorskiego.

Ostatnio Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wydała zarządzenie nakazujące oczyszczenie rzeki Hudson z PCB. Może to stanowić zagrożenie dla tomkodów ze zmodyfikowanym AHR2.

tomkod atlantycki rzeka Hudson polichlorowane bifenyle AHR2