Co łączy Celtów z lekami przeciwnowotworowymi?

| Medycyna

Urzet barwierski, używany przez Celtów do malowania ciała na niebiesko, by zwalczyć strach przed wrogami, może obecnie znaleźć zastosowanie w walce z nowotworami.

Naukowcy odkryli, że urzet (Isatis tinctoria) jest bogatym źródłem wykazującej działanie antynowotworowe glukobrazycyny (GBS). Znajduje się ona również w brokułach oraz brukselce. Uważa się, że wykazuje szczególną aktywność w stosunku do nowotworów piersi.

Zespół dr Stefanii Galletti z Uniwersytetu Bolońskiego odkrył, że urzet zawiera 20 razy więcej GBS niż brokuły. Podobnie jak spokrewnione gatunki roślin, Isatis tinctoria wykorzystuje ten związek chemiczny jako ochronę przed szkodnikami. Wydziela się go więcej, gdy roślina ulegnie uszkodzeniu fizycznemu lub podziała się na nią pewnym substancjami.

Badacze zwiększyli wydzielanie GBS przez urzet, uszkadzając liście w podobny sposób, jak to robią szkodniki. Mają nadzieję, że w ten sposób uda im się uzyskać ilości glukobrazycyny wystarczające do przeprowadzenia prób klinicznych.

Ostatnie badanie wykazało istnienie znaczącego związku między zwiększoną konsumpcją gorczycy a spadkiem liczby zachorowań na nowotwory płuc wśród palaczy. Wyniki innego studium wskazują, że GBS zapobiega rakowi piersi poprzez "wypłukiwanie" z organizmu pochodnych estrogenu.

Stężenie GBS w warzywach, np. brokułach, nie jest wysokie, w dodatku związek ten współwystępuje z innymi substancjami i trudno byłoby go wyekstrahować oraz oczyścić do prób klinicznych z udziałem ludzi.

Urzet barwierski może być pierwszy tanim, a zarazem bogatym źródłem GBS.

Urzet był stosowany przez plemiona brytyjskie do malowania twarzy i innych części ciała. Boadicea/Boudicca (czyli zwycięska), królowa Icenów żyjących we wschodniej Anglii, zorganizowała w roku 60 n.e. rebelię przeciwko Rzymianom. Poprowadziła swoje wojska całkowicie rozebrana, ale pomalowana na niebiesko barwnikiem uzyskanym z Isatis tinctoria.
Barwnik ten był wysoko ceniony w średniowieczu, ale w XVI wieku został wyparty przez tańsze importowane indygo.

Glukobrazycyna należy do grupy glukozynolanów. Odpowiadają one za gorzki smak warzyw kapustnych.

urzet barwierski Isatis tinctoria dr Stefania Galletti Uniwersytet Boloński glukobrazycyna GBS nowotwory Celtowie barwnik indygo