Węże starsze o kilkadziesiąt milionów lat

| Nauki przyrodnicze
Postaw mi kawę na buycoffee.to
Scott A. Smith, Department of Natural Resources, Maryland

Węże żyją na Ziemi znacznie dłużej niż dotychczas sądzono. Naukowcy opisali właśnie cztery skamieniałości tych zwierząt. Najstarsze z nich należy do 25-centymetrowego Eophis underwoodi. Szczątki znaleziono w kamieniołomie w pobliżu Oksfordu. Ich wiek oceniono na 167 milionów lat. Dotychczas najstarsze znane szczątki węży liczyły sobie 102 miliony lat.

Węże wyewoluowały z jaszczurek, a ich najstarsze formy posiadały niewielkie nogi. Także i opisane niedawno szczątki miały zredukowane kończyny. Nie znaczy to jednak, że na nich się poruszały. Jeden z autorów badań, paleontolog Michael Caldwell z University of Alberta uważa, że prymitywne węże pełzały, kończyn mogły używać ewentualnie do chwytania. Kolega Caldwella, Sebastian Apesteguia z Argentyny, uważa, że węże mogły powstać 190 milionów lat temu.

Cztery opisane właśnie węże żyły równocześnie z dinozaurami. Najstarszy z nich, Eophis, zamieszkiwał bagna i prawdopodobnie żywił się insektami i kijankami. Największym z nich jest Portugalophis lignites, odkryty w kopalni węgla w Portugalii. Mierzył 1,2 metra długości i żył 155 milionów lat temu. Jego dieta mogła składać się z niewielkich ssaków, dinozaurów, żab czy jaszczurek. Z kolei pochodzący sprzed 155 milionów lat Diablophis gilmorei, odkryty w Kolorado, był nieco większy od Eophisa i prawdopodobnie miał podobną dietę. Ostatni z węży, Parviraptor estesi, został odkryty w klifach w pobliżu Sanage w Anglii. Mierzył 60 cm i żył 144 miliony lat temu. Wszystkie węże mają czaszkę podobną do węży współczesnych. Zdaniem Caldwella, charakterystyczna czaszka węży pojawiła się u gadów zanim jeszcze zyskały one wydłużone, pozbawione nóg ciało.

Żaden ze wspomnianych gatunków nie był jadowity. Najstarsze szczątki jadowitego węża pochodzą sprzed 20 milionów lat.

wąż skamieniałość Eophis underwoodi