Nie maskują, co więc robią?

Po co zebrze paski? Nie wiadomo, ale na pewno nie do kamuflażu...

Najdłużej utrzymującą się hipotezą dot. pasków zebry jest kamuflaż, ale do tej pory kwestię tę rozpatrywano zawsze z ludzkiej perspektywy. My natomiast przeprowadziliśmy serię obliczeń, za pomocą których mogliśmy wskazać odległości, przy jakich lwy, hieny cętkowane, a także inne zebry widzą paski zebr w świetle dziennym, o zmierzchu i w bezksiężycową noc - opowiada prof. Amanda Melin z Uniwersytetu w Calgary.

Melin przeprowadziła badania z Timem Caro z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis. Warto przypomnieć, że ramach wcześniejszych studiów zespół Caro zdobył dowody, że paski zebr odstraszają kąsające je owady.

Ostatnio autorzy publikacji z pisma PLoS ONE stwierdzili, że paski nie mogą pomagać zebrom wtapiać się w tło. Nie chodzi też o zaburzanie zarysu ciała, ponieważ w momencie, gdy drapieżniki są w stanie zobaczyć pasy, prawdopodobnie wyczuły już lub usłyszały swoją ofiarę.

Wyniki nie potwierdzają pomysłu, że pasy zebry zapewniają maskowanie przed drapieżnikami. Odrzuciliśmy [więc] powtarzaną od lat hipotezę, dyskutowaną [m.in.] przez Karola Darwina czy Alfreda Russella Wallace'a.

Testując hipotezę maskującą, naukowcy przepuścili wykonane w Tanzanii cyfrowe zdjęcia zebr przez filtry przestrzenne i barwne; symulowali w ten sposób postrzeganie tych zwierząt przez lwy, hieny cętkowane i same zebry.

Mierzyli też szerokość pasów, a także luminancję świetlną. Na tej podstawie, biorąc pod uwagę możliwości układu wzrokowego, określano maksymalną odległość, przy której lwy, hieny i zebry są w stanie wykryć pasy.

Okazało się, że powyżej 50 m w dzień lub 30 m o zmroku, kiedy poluje większość drapieżników, pasy są widoczne dla ludzi, ale niekoniecznie dla drapieżników. W bezksiężycową noc przy dystansie powyżej 9 m nie potrafi ich dostrzec żaden z gatunków. Oznacza to, że pasy nie kamuflują na zadrzewionych obszarach (wcześniej teoretyzowano, że ciemne pasy naśladują pnie, a białe przypominają promienie prześwitujące między gałęziami).

Analizując postrzeganie zebr na otwartych terenach, gdzie spędzają najwięcej czasu, biolodzy stwierdzili, że lwy widzą zarys pasiastych zebr równie dobrze jak umaszczonych jednolicie zwierząt o zbliżonych czy mniejszych gabarytach, np. koba śniadego (Kobus ellipsiprymnus) oraz impali zwyczajnej (Aepyceros melampus). Wcześniej sugerowano zaś, że paski zaburzają kontur zebr na równinach.

Eksperyment nie zapewnił też dowodów, że paski zapewniają zebrom jakieś korzyści społeczne. Choć zebry potrafią dostrzec pasy z nieco większej odległości niż drapieżniki, naukowcy podkreślają, że u innych blisko spokrewnionych z nimi wysoce społecznych gatunków rozpoznawanie pobratymców występuje mimo braku pasów.

zebra paski pasy kamuflaż obrys kontur hipoteza Amanda Melin Tim Caro