Amfory nie tylko do wina

Starożytne greckie amfory są powszechnie kojarzone z pojemnikami do przechowywania wina i oliwy. Najnowsze badania śladów DNA pozostawionych na ściankach naczyń wskazują jednak, że amfory były znacznie szerzej wykorzystywane.

Archeolog Brendan Foley z Woods Hole Oceanographics Institution przejrzał 27 artykułów opublikowanych w recenzowanych czasopismach. Zawierały one opis badań nad 5860 amforami. Foley odkrył, że uczeni twierdzili, iż 95% z nich służyło do przewozu wina.

Naukowiec chcąc sprawdzić te przypuszczenia zwrócił o pomoc do genetyka Marii Hansson ze szwedzkiego Lund University. Wspólnie poprosili władze Grecji o zgodę na zbadanie 9 amfor, które przed 20 laty wydobyto z zatopionego starożytnego wraku. Badane amfory były przechowywane w ciemnościach, dzięki czemu istniała szansa, że światło słoneczne nie zniszczyło znajdujących się w nich śladów.

Badania zabytków wykazały obecność DNA winogron, ale również warzyw, ziół i orzechów. Uczeni odkryli ślady mięty, tymianku, oregano, imbiru, roślin strączkowych i jałowca. Odkrycie sugeruje, że naczynia były często używane i przewożono w nich najróżniejsze towary, w tym i zioła, które mogły być używane albo jako przyprawy do przewożonej żywności albo też były środkami ją konserwującymi.

Biorąc pod uwagę inne świadectwa archeologiczne można przypuszczać, że w amforach wożono też mięso, ryby, owoce i żywicę. Wyniki badań poszerzają zatem naszą wiedzę dotyczącą handlu w basenie Morza Śródziemnego.

Foley i Hansson nie mają zamiaru na tym poprzestać. Zbadane przez nich amfory pochodzą ze statków które zatonęły pomiędzy V a III wiekiem p.n.e. Teraz uczeni chcą sprawdzić DNA z amfor znalezionych na wraku z okolic Kyrenii na Cyprze. Wrak ten pochodzi z III wieku p.n.e. W przyszłości para ma zamiar badać amfory z różnych okolic i okresów historycznych, dzięki czemu dowiemy się m.in. w jakich okresach jakimi towarami i gdzie handlowano.

Na terenie Grecji przechowywane są obecnie tysiące starożytnych amfor. Naukowcy będą więc mieli co robić przez wiele najbliższych lat. Tym bardziej, że podobne metody badawcze można zastosować na naczyniach, stołach czy pojemnikach, w których przechowywano kosmetyki bądź lekarstwa.

amfora handel