Współczesna angielszczyzna to język skandynawski?

| Humanistyka
Atlas of European History, Earle W Dowe, G Bell and Sons, London, 1910

Język angielski nie zapożyczył słów z języków skandynawskich. Sam bowiem jest językiem skandynawskim. Tak przynajmniej twierdzą profesor lingwistyki Jan Terje Faarlund z Uniwersytetu w Oslo oraz profesor Joseph Emmonds z Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu. Obaj uczeni utrzymują, że potrafią udowodnić, iż angielski należy do grupy języków północnogermańskich (skandynawskich), a nie - jak się powszechnie przyjmuje - do zachodniogermańskich.

Współczesna nauka twierdzi, że język angielski to potomek staroangielskiego (anglosaskiego), który na Wyspy Brytyjskie trafił w V wieku naszej ery wraz z migrującymi Anglosasami. Miał on przez wieki ulegać zmianom, a jedna z nich została spowodowana zetknięciem się z językiem Normanów, podczas ich inwazji w 1066 roku. Jednak przeciwnego zdania są Faarlund i Emmonds.

Współczesny angielski pochodzi bezpośrednio od języka Skandynawów, którzy osiedlali się na Wyspach Brytyjskch przez wieki, zanim mówiący po francusku Normanowie podbili je w 1066 roku - mówi Faarlund. Uczony twierdzi, że staroangielski i współczesna angielszczyzna to dwa różne języki. Uważamy, że staroangielski po prostu wymarł, a skandynawski przetrwał. Oczywiście widać w nim silne wpływy staroangielszczyzny - dodaje uczony. Na poparcie swojej tezy przytacza mocne argumenty.

Przypomina, że napływający na wyspy Skandynawowie walczyli z Anglosasami o wpływy. Skandynawom udało się opanować znaczną część wysp, a przez pół wieku dominowali na terenie Danelagh. Jednym ze szczególnie ważnych punktów naszych badań jest stwierdzenie, że region East Midlands, z którego języka wyłoniła się współczesna angielszczyzna, niemal dokładnie pokrywa się z gęsto zaludnionym terenem południowego Danelagh - mówi uczony.

Naukowcy zwracają też uwagę na uderzające podobieństwa pomiędzy angielszczyzną a językami standynawskimi. Na przykład w zdaniu "He took the knife and cut the steak" jedynimi wyrazami pochodzącymi ze staroangielskiego są "he", "the" i "and". Reszta to wyrazy ze skandynawsiego. Szczególnie interesujący jest fakt, że staroangielski zapożyczał wyrazy codziennego użytku, które już w nim istniały. Zwykle jeden język zapożycza z drugiego słowa na określenia nowych nieistniejących w nim koncepcji - zauważają naukowcy. Takimi zapożyczeniami były, m.in. wyrazy "anger", "awe", "bag", "dream", "get", "give", "low", "mistake" i wiele innych. Na 90% z nich staroangielski miał własne określenia.

Jednak podobieństwa pomiędzy współczesnym angielskim a językami północnogermańskimi nie ograniczają się do słownictwa. Wyrazy funkcyjne i morfemy również pochodzą z języków skandynawskich. Także struktura zdania, jak dowodzą naukowcy, jest północnogermańska, a nie zachodniogermańska. Bardzo rzadko zdarza się, by jeden język zapożyczał z drugiego strukturę. Obecnie język norweski zapożycza wyrazy z angielskiego i wielu ludzi to martwi. Jednak angielski nie wpływa na strukturę norweskiego. Pozostaje ona ta sama. I to widać też we współczesnej angielszczyźnie. Na jej strukturę staroangielski nie miał wpływu - mówią uczeni. Możemy wykazać, że angielski różni się syntaktycznie od języków zachodniogermańskich - niemieckiego, holenderskiego i fryzyjskiego - a ma taką samą strukturę jak języki skandynawskie - dodają.

Naukowcy nie pozostają gołosłowni i podają konkretne przykłady. W angielskim i skandynawkich dopełnienie znajduje się po czasowniku (I have read the book - Eg har lese boka), natomiast w niemieckim, holenderskim i staroangielskim czasownik znajduje się na końcu zdania. W angielskim i skandynawskich przyimek może występować na końcu zdania (This we have talked about - Dette her vi snakka om).  Kolejne podobieństwa to możliwość przedzielenia bezokolicznika i wprowadzającego go wyrazu (w jęz. ang. "to") innym wyrazem (I promise to never do it again - Ed lovar á ikkje gjera det igjen) czy też występowanie podwójnej formy dzierżawczej (The Queen of England's hat - Dronninga av Englands hatt).

Takie konstrukcje są niemożliwe w niemieckim czy holenderskim i te typy struktur raczej nie ulegają zmianom. Jedynym rozsądnym wyjaśnieniej ich istnienia jest stwierdzenie, że współczesny angielski to w rzeczywistości język skandynawski, potomek języka norwesko-duńskiego używanego na terenie Anglii w średniowieczu - mówi Faarlund.

Autor:

Źródło: Apollon, Universitetet i Oslo

angielski staroangielski język skandynawski język północnogermański język zachodniogermański