Lek na astmę z rośliny doniczkowej?

Aktywny składnik wyizolowany z liści popularnej rośliny doniczkowej - ardizji karbowanej (Ardisia crenata) - zwalcza astmę. U myszy niemal całkowicie hamuje skurcz dróg oddechowych.

Przez większość roku A. crenata nie wygląda zbyt atrakcyjnie. Zimą wszystko się zmienia, bo po przekwitnięciu zawiązują się na niej czerwone owoce wielkości grochu, które dojrzewając, stają się szkarłatne.

Naukowcy z Uniwersytetów w Bonn i Nottingham zainteresowali się nią jednak nie ze względu na owoce, ale na substancję FR900359 z liści. Okazało się, że może ona zapobiegać skurczom mięśniówki gładkiej oskrzeli. Wydaje się też, że jest skuteczniejsza i działa dłużej niż salbutamol, agonista receptorów β₂ najczęściej stosowany w leczeniu astmy. Na razie jednak testowaliśmy tę substancję wyłącznie na astmatycznych myszach - podkreśla dr Daniela Wenzel. FR900359 hamuje istotne cząsteczki sygnalizacyjne w naszych komórkach - białka Gq [białka Gq kontrolują m.in. napięcie dróg oddechowych] - dodaje.

Zwykle zwężenie dróg oddechowych wywołuje interakcja paru szlaków sygnalizacyjnych. Różne sygnały schodzą się na białkach Gq i wywołują skurcz. Kiedy zahamujemy aktywację Gq za pomocą FR900359, osiągniemy zatem o wiele większy efekt [niż przy inhibicji pojedynczego szlaku] - wyjaśnia dr Michaela Matthey.

Takie podejście świetnie sprawdziło się na astmatycznych myszach. Byliśmy w stanie zapobiec reagowaniu na alergeny, np. roztocze kurzu domowego, skurczem oskrzeli - opowiada Wenzel. Naukowcy nie stwierdzili skutków ubocznych (substancję czynną można bowiem wdychać, przez co do krążenia układowego trafiają niewielkie jej ilości).

Nie wiadomo, czy badana substancja nadaje się dla ludzi. Choć naukowcy wykazali, że komórki ludzkiej mięśniówki gładkiej oskrzeli oraz wypreparowane drogi oddechowe reagują obiecująco, nim FR900359 ewentualnie trafi do użytku klinicznego, dalsze testy zajmą lata.

ardizja karbowana Ardisia crenata liście FR900359 astma mięśnie gładkie oskrzeli skurcz białka Gq Daniela Wenzel Michaela Matthey