Testosteronowa terapia zastępcza zwiększa insulinowrażliwość

Mężczyźni z cukrzycą typu 2., którzy mają niski poziom testosteronu, mogą skorzystać na terapii testosteronowej. Prowadzi ona bowiem do wzrostu insulinowrażliwości.

To pierwszy definitywny dowód, że testosteron ma działanie uwrażliwiające na insulinę i jest zate hormonem metabolicznym - podkreśla dr Paresh Dandona z Uniwersytetu w Buffalo (UB).

Naukowcy z UB odkryli, że niski poziom testosteronu jest związany ze znacząco zmniejszoną wrażliwością na insulinę. Okazało się, że po podaniu określonego stężenia insuliny tempo wychwytu glukozy przez tkanki pacjentów z obniżonym poziomem testosteronu było aż o 36% mniejsze. W 2010 r. Amerykanie ustalili także, że bez względu na BMI, niski poziom testosteronu ma 33% mężczyzn z cukrzycą typu 2. i 25% otyłych mężczyzn bez cukrzycy.

Ponieważ od jakiegoś czasu wiadomo, że testosteron zmniejsza otłuszczenie i zwiększa masę mięśni szkieletowych, dywagowaliśmy, że może on być czynnikiem przeciwzapalnym i uwrażliwiającym na insulinę. Nasze wcześniejsze badanie pokazało, że otyłość wiąże się ze stresem oksydacyjnym i stanem zapalnym, a mediatory zapalne są znanymi czynnikami zaburzającymi sygnalizację insulinową.

Przed najnowszym eksperymentem u diabetyków z niskim poziomem testosteronu występowała znacząco słabsza ekspresja genów sygnalizacji insulinowej, a w konsekwencji zmniejszona wrażliwość na insulinę. Wylosowano ich do dwóch grup. Jednej co tydzień przez pół roku podawano zastrzyk z testosteronu, drugiej placebo.

Okazało się, że choć waga jako taka się nie zmieniła, zmienił się skład ciała; testosteronowa terapia zastępcza doprowadziła bowiem do spadku zawartości tłuszczu o 3 kg i zwiększenia masy mięśniowej o taką wartość.

Co najważniejsze, zauważyliśmy dramatyczny wzrost insulinowrażliwości, wyrażony 32-proc. wzrostem wychwytu glukozy przez tkanki w odpowiedzi na insulinę. Towarzyszył temu wzrost ekspresji głównych genów związanych z sygnalizacją insulinową.

Mimo że poziom hemoglobiny glikowanej HbA_1C, która powstaje wskutek nieenzymatycznego przyłączenia glukozy do cząsteczki hemoglobiny, nie spadł (a to właśnie mogłoby wskazywać, że testosteron pomaga kontrolować cukrzycę), Dandona podkreśla, że znacząco - o 12 mg ma decylitr - zmniejszył się poziom glukozy na czczo. Wg Amerykanina, poprawę w zakresie HbA_1C można by ostatecznie zobaczyć, gdyby przeprowadzono dłuższe badania.

Naukowcy z UB chcą również sprawdzić, jak leczenie testosteronem wpływałoby na insulinowrażliwość i stan zapalny konkretnych populacji pacjentów, np. chorych z przewlekłą niewydolnością nerek czy hipogonadyzmem. Ich badanie, opublikowane w czerwcu br. w European Journal of Endocrinology, wykazało bowiem, że niski poziom testosteronu występuje u 2/3 diabetyków z przewlekłą chorobą nerek (u dializowanych odsetek ten sięga aż 90%).

cukrzyca typu 2. testosteron insulina wrażliwość glukoza hemoglobina glikowana HbA1C Paresh Dandona