Nadmierna empatia może upośledzać rozumienie innych

Ludzie, którzy łatwo empatyzują z innymi, niekoniecznie dobrze ich rozumieją. Okazuje się wręcz, że nadmierna empatia może utrudnić zrozumienie.

Zespół psychologów z Würzburga i Lipska sprawdzał, czy empatia i mentalizacja (zdolność rozumienia stanów innych ludzi) się ze sobą łączą.

Udana interakcja społeczna bazuje na naszej zdolności współodczuwania i rozumienia myśli czy intencji innych ludzi - wyjaśnia dr Anne Böckler, dodając, że dotąd nie było wiadomo, czy i ewentualnie do jakiego stopnia te 2 zdolności są skorelowane - czy ludzie, którzy bez problemu empatyzują z innymi, potrafią także łatwo wychwycić ich myśli/intencje. Oprócz tego Niemcy sprawdzali, czy sieci neuronalne odpowiedzialne za wymienione zdolności wchodzą ze sobą w interakcje.

Psycholodzy mogli to ocenić dzięki odpowiednio zaplanowanym eksperymentom. Okazało się, że ludzie, którzy byli empatyczni, niekoniecznie rozumieli innych na poziomie poznawczym. Wygląda więc na to, że umiejętności społeczne bazują nie na jednej, lecz na wielu niezależnych zdolnościach.

Zespół zauważył ponadto, że sieci mózgowe odpowiedzialne za empatię i przyjmowanie perspektywy poznawczej wchodzą ze sobą w kontakt. W bardzo emocjonalnych sytuacjach, np. gdy ktoś opowiada o śmierci bliskiej osoby, aktywacja wyspy, która wchodzi w skład sieci empatii, może u pewnych ludzi zahamować rejony mózgu istotne dla przyjmowania czyjejś perspektywy. W takim przypadku nadmierna empatia upośledzi społeczne zrozumienie.

Uczestnicy studium oglądali sekwencje wideo, których narrator wypowiadał się mniej lub bardziej emocjonalnie. Później mieli ocenić, jak się czuli i jak bardzo współczuli bohaterowi(om) filmu, a także odpowiedzieć na parę pytań, np. co mogli czuć, wiedzieć i zamierzać uwiecznieni na nim ludzie. Dzięki takiemu schematowi badania naukowcy mogli sprawdzić, jaki procent ochotników z wysoką empatią znajduje się wśród ludzi osiągających dobre lub złe wyniki w teście przyjmowania perspektywy poznawczej i na odwrót. Za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) obserwowano, kiedy uaktywniają się jakie obszary mózgu.

empatia mentalizacja sieci mózg zdolności zrozumienie pespektywa poznawcza dr Anne Böckler