Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne. Ryfty szybciej się powiększają
Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne związane z rozciąganiem skorupy ziemskiej, donoszą naukowcy z amerykańskiego University of Syracuse oraz nowozelandzkich University of Auckland i Earth Sciences New Zealand. Rozciąganie kontynentów odbywa się w wyniku interakcji procesów tektonicznych, magmowych oraz tego, co dzieje się na powierzchni. Te ostatnie procesy są silnie zależne od lokalnego klimatu. Zbadaliśmy rolę zmian klimatu na zachowanie systemu ryftowego, analizując zmiany w szybkości przesuwania się uskoku w Basenie Turkana (Jezioro Turkana) pod koniec Afrykańskiego Okresu Wilgotnego, stwierdzili uczeni na łamach Scientific Reports.
Badania wykazały, że Wielki Rów Wschodni stał się bardziej aktywny tektonicznie po tym, jak pomiędzy 6 a 4 tysiącami lat temu, w wyniku zmian klimatu, zmniejszyła się powierzchnia wielkich jezior znajdujących się na jego terenie. Zmiana aktywności tektonicznej mogła prowadzić do częstszych trzęsień ziemi i większej liczby erupcji wulkanicznych.
Badacze przeanalizowali 27 podwodnych uskoków tektonicznych znajdujących się w południowej części Basenu Turkana, porównując dwa okresy. Pierwszy z nich to bardziej wilgotny późny Afrykański Okres Wilgotny (9631–5333 lata temu), a drugi to bardziej suchy okres od 5333 lat temu do dnia dzisiejszego. Stwierdzili, że w okresie bardziej suchym średnie tempo przesuwania się uskoków wzrosło o 0,17±0,08 mm/rok. Dzięki symulacjom komputerowym badacze mogli stwierdzić, że w wyniku zmiany klimatu na bardziej suchy doszło do zmniejszenia się głębokości wielkich jezior o 100–150 metrów. W wyniku ubytku tak wielkiej masy (zarówno wody, jak i niesionych przez nią osadów) doszło do zmniejszenia naprężeń w skałach leżących poniżej, przyspieszenie procesu topnienia skał i wypłynięcia lawy. Wzrost strumienia magmy więcej niż 0,1 km3 na tysiąc lat powoduje większe zmiany naprężeń niż te, których można by oczekiwać po samym zmniejszeniu się głębokości jezior. To prowadzi do przyspieszenia odsuwania się od siebie krawędzi uskoków.
Dostarczamy pierwszych empirycznych dowodów na zwiększoną aktywność uskoków w odpowiedzi na zmiany poziomu jeziora spowodowane zmianami klimatu i pokazujemy, że interakcje pomiędzy zjawiskami klimatycznymi a tektonicznymi są wzmacniane w aktywnych systemach ryftowych, zauważają autorzy badań.
Komentarze (0)