Neandertalczykom zaszkodziły duże oczy i masa ciała?

| Nauki przyrodnicze
Natural History Museum London

Choć mózgi neandertalczyka i człowieka współczesnego (Homo sapiens) miały podobną wielkość, najnowsza analiza danych kopalnych wskazała na znaczące różnice w budowie. Ujawniono, że mózg tego pierwszego skupiał się na widzeniu i ruchu, przez co mniej obszarów można było przeznaczyć pod wyższe funkcje poznawcze, a to one są w końcu podstawą tworzenia dużych grup społecznych.

Autorzy badania - Eiluned Pearce i prof. Robin Dunbar z Uniwersytetu w Oksfordzie oraz prof. Chris Stringer z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie - przyjrzeli się skamieniałościom sprzed 27-75 tys. lat, głównie europejskim i bliskowschodnim. Porównali czaszki 32 ludzi (AMH - anatomically modern humans) i 13 neandertalczyków. Interesowały ich zarówno wielkość, jak i organizacja mózgu. Bazując na podzbiorze fosyliów, Brytyjczycy zauważyli, że neandertalczycy mieli znacząco większe oczodoły, a więc i gałki oczne.

Gdy uwzględniono różnice w wielkości systemu wzrokowego i rozmiarach organizmu, można było ustalić, ile miejsca zostało w mózgu na inne funkcje poznawcze.

Masywni neandertalczycy mieli prawdopodobnie większe oczy (a więc i pokaźniejszą korę wzrokową) od współczesnych sobie H. sapiens, bo wyewoluowali w ciemnej Europie, a nasi przodkowie dopiero przybyli z Afryki, czyli obfitującego w światło rejonu niskich szerokości geograficznych.

Chris Stringer, Musee de l'Homme Paris

Mniejsze grupy społeczne utrudniały neandertalczykom radzenie sobie z trudnymi warunkami środowiskowymi Eurazji. W razie potrzeby można było bowiem liczyć na zaledwie garstkę kompanów - tłumaczy Eiluned Pearce.

Nad dużymi mózgami neandertalczyków dyskutowano od momentu odkrycia pierwszych skamieniałości tej grupy. Ponieważ określenie jakości ich działania było naprawdę sporym problemem, skoncentrowano się na pośrednich wskaźnikach złożoności - kulturze materialnej i trybie życia [...]. My posłużyliśmy się bardziej bezpośrednim podejściem. Ustalaliśmy, jaką część zasobów mózgu pochłaniały różne funkcje poznawcze, m.in. regulacja wielkości grupy społecznej. Mniejsza grupa oddziaływała na poziom złożoności społecznej, a także na zdolność tworzenia, utrwalania i wykorzystywania nowości - twierdzi Stringer. Dunbar dodaje, że ograniczone zasoby społeczne mózgu nie pozwalały na zachowanie rozbudowanych sieci handlowych.

Studium Brytyjczyków w pewien sposób wyjaśnia, czemu kultura neandertalska wydaje się mniej rozwinięta np. w dziedzinie symbolizmu czy zdobienia.

neandertalczycy ludzie współcześni mózg wielkość organizacja budowa system wzrokowy masa ciała zasoby Eiluned Pearce Robin Dunbar Chris Stringer