Iran: unikatowy petroglif z człowiekiem-modliszką
W ostanie Markazi w Iranie, na głazie w pobliżu wioski Sarkubeh odnaleziono unikatowy petroglif. Przedstawia on istotę z 3 parami odnóży, która po części jest człowiekiem, a po części modliszką. Petroglify przedstawiające bezkręgowce są rzadkie, dlatego nad identyfikacją motywu współpracowali entomolodzy i archeolodzy.
Wyryty w skale wizerunek porównywano z petroglifami z innych części świata i z miejscowymi zwierzętami wyposażonymi w 6 odnóży, z którymi mogli się spotkać prehistoryczni artyści.
Entomolodzy Mahmood Kolnegari z Islamskiego Uniwersytetu Azada w Araku, Mandana Hazrati z Avaye Dornaye Khakestari Institute i Matan Shelomi z Narodowego Uniwersytetu Tajwańskiego połączyli siły z Mohammadem Naserifardem, archeologiem, który specjalizuje się w sztuce naskalnej. Ich opis petroglifu ukazał się w Journal of Orthoptera Research.
Długi na 14, a szeroki na 11 cm petroglif po raz pierwszy wypatrzono w 2017-18 r. Przez niezwykłą formę nie udało się go jednak zidentyfikować. Trzy pary odnóży sugerowały owada, zaś trójkątna głowa z dużymi oczami i chwytne przednie odnóża wskazywały na modliszki (Mantodea). Wypustki na głowie jeszcze bardziej zawężały dostępne opcje do rodzaju Empusa.
Naukowcy zwrócili uwagę na kwadratowe/koliste zakończenia pozostałych par odnóży. Skojarzyły im się one z motywem petroglifów zwanym squatter man, gdzie po obu stronach postaci ludzkiej znajdują charakterystyczne kropki. Wg części archeologów, to przedstawienia zjawiska plazmowego zwanego skurczem zeta (skurcze plazmy występują naturalnie w wyładowaniach elektrycznych, takich jak np. zorza polarna). Symbole takie odkryto w różnych regionach, m.in. w północnej Arizonie, Nowym Meksyku, Armenii, Hiszpanii, we Włoszech, Zjednoczonych Emiratach Arabskich czy Wenezueli. Alternatywnie w niektórych przedstawieniach człowiek trzyma okrągły obiekt w ręku. Irański motyw wydaje się połączeniem modliszki z motywem squatter mana, dlatego akademicy ukuli dla niego angielski termin quatting (squatter) mantis man.
Na razie nie można dokładnie powiedzieć, jak stary jest petroglif; autorzy publikacji podkreślają, że międzynarodowe sankcje wykluczają wykorzystanie metody datowania radiowęglowego. Badania sondażowe pozwoliły jednak na oszacowanie, że petroglify w regionie powstały 4-40.000 lat temu.
Komentarze (0)