Najmniejszy wśród olbrzymów

| Nauki przyrodnicze
Edwino S. Fernando

Pasożytnicze raflezje (Rafflesia) mają największe kwiaty ze wszystkich znanych roślin. Ich średnica sięga nawet 1,5 m. Ostatnio na Filipinach odkryto jednak "miniaturę" z tego rodzaju. Średni przekrój w pełni rozwiniętych Rafflesia consueloae to zaledwie 9,73 cm.

Odkrycia dokonali naukowcy z University of the Philippines Diliman. Jeden z asystentów potknął się na wyspie Luzon na kupce opadłych liści i odsłonił gnijący kwiat. Szczegóły opisano w artykule opublikowanym na łamach PhytoKeys.

Drugi człon łacińskiej nazwy to hołd złożony Consuelo 'Connie' Rufino Lopez, wieloletniej partnerce filipińskiego przemysłowca, emerytowanego dyrektora Lopez Group of Companies.

Rekord wielkości kwiatów należy do rosnącej na Borneo i Sumatrze raflezji Arnolda (Rafflesia arnoldii). To ona ma wielkość nawet 1,5 m. Na drugim miejscu plasuje się Rafflesia schadenbergiana, endemit z Mindanao, z kwiatami o średnicy 0,8 m.

Prof. Edwino S. Fernando wyjaśnia, że R. consueloae to 6. przedstawiciel rodzaju Rafflesia z Luzon i 13. z archipelagu Filipin.

W oparciu o kryteria Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody - szacowany zasięg geograficzny występowania 2 małych populacji jest mniejszy niż 100 km² - R. consueloae uznano za gatunek krytycznie zagrożony.

Przetrwaniu R. consueloae zagrażają m.in. pożary lasu w porze suchej. Gatunek występuje na 2 górskich stanowiskach z pozostałościami tropikalnego wiecznie zielonego lasu. Mt Balukbok i Mt Pantaburo znajdują się w odległości 2 km od siebie.

Gatunek rośnie na wysokości 300-500 m, wyłącznie na korzeniach Tetrastigma sp., w zaroślach tworzonych przez pnące bambusy Dinochloa luconiae. Nie wiadomo, w jaki sposób raflezja zaraża nowe tetrastigmy. Dotąd sugerowano, że nasiona mogą roznosić gryzonie, np. wiewiórki, a nawet słonie.

Zagrożone populacje znajdują się pod jurysdykcją Narodowej Administracji Irygacji i Rady Zarządzającej Obszaru Chronionego Zlewni Pantabangan-Carranglan.

Przed odkryciem R. consueloae za najmniejszego przedstawiciela Rafflesia uznawano R. baletei; średnica w pełni rozwiniętych kwiatów sięga tu 15-16 cm.

raflezja Rafflesia consueloae Luzon Filipiny najmniejsze kwiaty Edwino S. Fernando