Dzięki odtajnieniu zdjęć wykonanych w czasie misji szpiegowskich archeolodzy dokonali wielu ważnych odkryć
5 lipca 2019, 11:46W czasie zimnej wojny stratosferyczne samoloty rozpoznawcze Lockheed U-2 latały nad Europą, Bliskim Wschodem i Azją. Dzięki odtajnieniu zdjęć wykonanych podczas tych misji archeolodzy mogli zidentyfikować struktury niewidoczne z poziomu ziemi oraz te, które zostały uszkodzone lub zniszczone w ciągu ostatnich 60 lat.
Rok 1740 był najzimniejszym rokiem w Europie od 600 lat. Wiemy, co było tego przyczyną
19 czerwca 2024, 09:50Zima lat 1739/1740 jest znana jako jedna z najzimniejszych w Europie od czasu wykonywania pomiarów. Rozpoczęła się w październiku 1739 roku, a zakończyła w czerwcu 1740. Fale zimna i opady śniegu pojawiły się w listopadzie, następnie w styczniu, lutym i marcu. Najtrudniejsze warunki panowały w styczniu 1740 roku. Zamarzły przybrzeżne wody Bałtyku, a Wisła zamarznięta była do połowy kwietnia. Grubość pokrywy lodowej przekraczała 50 centymetrów.
Planeta bez gwiazdy
11 października 2013, 08:29Międzynarodowy zespół naukowy odkrył planetę, która nie krąży wokół gwiazdy. Samotna planeta oznaczona PSO J318.5-22 znajduje się w odległości 80 lat świetlnych od Ziemi, a jej masa jest zaledwie sześciokrotnie większa od masy Jowisza
Niezwykle odległa gromada szczątkowa każe zadać pytanie o tempo ewolucji galaktyk
16 marca 2023, 11:02W odległości 9,2 miliardów lat świetlnych od Ziemi zauważono galaktykę z supermasywną czarną dziurą. Jej otoczenie wykazuje cechy gromady galaktyk – olbrzymiej struktury mogącej zawierać nawet tysiące galaktyk – jednak 3C 397 jest samotna. Wszystko wskazuje na to, że wchłonęła ona wszystko, co znajdowało się w jej pobliżu.
Średniowieczna płaska Ziemia. Jak między starożytnością a renesansem wyobrażano sobie kształt planety
13 września 2023, 09:21Jednym ze współczesnych symboli średniowiecza jest „płaska Ziemia”, popularne przekonanie, jakoby ludzie wówczas uważali, że nasza planeta jest płaska. Przekonanie o tym, że w średniowieczu wierzono w płaską Ziemię wiele mówi jednak nie o średniowieczu, a o czasach współczesnych. Ten rozpowszechniony obecnie pogląd jest bowiem mitem stworzonym przed około 200 laty i od tej pory podtrzymywanym.
Poznaliśmy najbliższą masywną czarną dziurę. Znajduje się w gromadzie Omega Centauri
12 lipca 2024, 09:55Badania szybko poruszających się gwiazd w gromadzie Omega Centauri dostarczyły dowodów, że w centrum gromady znajduje się czarna dziura. Jej masę oszacowano na 8200 mas Słońca, co nie tylko wskazuje, że należy ona do czarnych dziur o średniej masie, ale również, że jest najbliższą nam masywną czarną dziurą. Omega Centauri znajduje się bowiem w odległości około 18 000 lat świetlnych od Ziemi.
Nowa definicja jednostki astronomicznej
17 września 2012, 14:52Międzynarodowa Unia Astronomiczna na nowo zdefiniowała jedną z najważniejszych jednostek w Systemie Słonecznym - jednostkę astronomiczną (AU). Dotychczas była ona definiowana wzorem. Teraz, podczas spotkania w Pekinie, stwierdzono, że jednostka astronomiczna to dokładnie 149.597.870.700 metrów.
Badanie potwierdza, że ultraintensywne źródła rentgenowskie przekraczają limity promieniowania
12 kwietnia 2023, 09:23Ultraintensywne źródła rentgenowskie (ULX) generują około 10 milionów razy więcej energii niż Słońce. Są tak jasne, że wydają się przekraczać granicę jasności Eddingtona o 100-500 razy, stanowiąc dla naukowców zagadkę. Opublikowane niedawno badania potwierdzają, że ULX rzeczywiście przekraczają jasność Eddingtona, a wszystko to prawdopodobnie dzięki niezwykle silnym polom magnetycznym, zmieniającym interakcje pomiędzy światłem a materią
Zapraszamy na kolejną edycję Astrolabium
22 października 2013, 11:18Trwają zapisy do II edycji Konkursu Astronomicznego Astrolabium. Jego organizatorami są Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego i Fundacja Akademia Astronomii, a konkurs odbywa siię pod patronatem Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
Skąd się biorą wielokrotne układy gwiazd? Mamy pierwsze obserwacje ich powstawania
18 stycznia 2024, 16:41Ponad 80% gwiazd o masie większej od Słońca istnieje w układach podwójnych lub wielokrotnych. Kluczowe pytanie, na które od dawna usiłowali odpowiedzieć astronomowie brzmiało, czy gwiazdy te narodziły się w takich układach, czy też powstały osobno i z czasem zbliżyły się do siebie, tworząc układy. Dotychczas przeprowadzane symulacje komputerowe pokazywały, że gwiazdy już rodzą się w układach wielokrotnych. Jednak astronomowie chcieli przekonać się, jak jest naprawdę. Ostatnie obserwacje za pomocą teleskopu ALMA pozwoliły w końcu rozwiązać tę zagadkę.
