Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne. Ryfty szybciej się powiększają

14 listopada 2025, 10:34

Zmiany klimatu wpływają na procesy tektoniczne związane z rozciąganiem skorupy ziemskiej, donoszą naukowcy z amerykańskiego University of Syracuse oraz nowozelandzkich University of Auckland i Earth Sciences New Zealand. Rozciąganie kontynentów odbywa się w wyniku interakcji procesów tektonicznych, magmowych oraz tego, co dzieje się na powierzchni. Te ostatnie procesy są silnie zależne od lokalnego klimatu. Zbadaliśmy rolę zmian klimatu na zachowanie systemu ryftowego, analizując zmiany w szybkości przesuwania się uskoku w Basenie Turkana (Jezioro Turkana) pod koniec Afrykańskiego Okresu Wilgotnego, stwierdzili uczeni na łamach Scientific Reports.



Drony pomagają w odnajdowaniu kości dinozaurów. Wszystko dzięki porostom

5 listopada 2025, 09:08

Międzynarodowy zespół paleontologów poinformował o dokonaniu niezwykłego odkrycia. Naukowcy zauważyli, że w Dinosaur Provincial Park w kanadyjskiej prowincji Alberta pewne gatunki porostów mają tendencję do kolonizowania odsłoniętych kości dinozaurów. Dzięki temu skamieniałości można wykrywać za pomocą drona z wysokości 30 metrów. Nasze badania pokazują, jak współczesne organizmy mogą pomóc w odszukiwaniu wymarłych organizmów z przeszłości, mówi główny autor badań doktor Brian Pickles z University of Reading.


Rekordowy wzrost CO2 w atmosferze. Emisja w tym czasie nie wzrosła

17 października 2025, 11:09

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) opublikowała raport na temat gazów cieplarnianych w atmosferze w roku 2024. Nie napawa on optymizmem. Raport rozpoczyna się słowami: poziomy trzech najpowszechniej występujących długotrwałych gazów cieplarnianych, dwutlenku węgla, metanu i tlenku azotu pobiły w 2024 roku rekordy. Pomiędzy rokiem 2023 a 2024 poziom CO2 w niskich warstwach atmosfery zwiększył się o 3,5 ppm, to największy wzrost rok do roku od czasu rozpoczęcia regularnych pomiarów w 1957 roku. Wzrost ten był napędzany emisją CO2 ze źródeł kopalnych, zwiększoną emisją z pożarów oraz zmniejszonym pochłanianiem przez lądy i oceany, co może wskazywać na działanie sprzężenia zwrotnego.


Sześć miliardów ton na sekundę: uczeni odkryli wyjątkowo żarłoczną planetę swobodną

3 października 2025, 10:09

Planety swobodne to obiekty niezwiązane z żadną gwiazdą. W przeciwieństwie do planet w Układzie Słonecznym, nie krążą wokół gwiazdy, a przemieszczają się swobodnie przez Drogę Mleczną. Zespół europejskich i amerykańskich astronomów, korzystając z Very Large Telescope Europejskeigo Obserwatorium Południowego zauważył planetę swobodną, która pochłania pył i gaz z otoczenia w tempie 6 miliardów ton na sekundę. To największe tempo przybierania na wadze dla jakiejkolwiek znanej planety.


Około 45 milionów lat temu do Morza Północnego wpadła asteroida

23 września 2025, 10:16

W 2002 roku w południowej części Morza Północnego odkryto krater Silverpit. Wiek krateru oceniono na 43–46 milionów lat, a naukowcy zaczęli się spierać, co do jego pochodzenia. Międzynarodowy zespół naukowy, pracujący pod kierunkiem doktora Uisdeana Alasdaira Nicholsona z Heriot-Watt University przedstawił analizy, które stanowią najsilniejszy dowód, że krater powstał w wyniku upadku asteroidy.


Wewnętrzne jądro Ziemi powstało dzięki węglowi? Badania rzucają nowe światło na skład jądra

5 września 2025, 11:14

Jądro wewnętrzne Ziemi, sztywne bogate w żelazo ciało stałe o średnicy 1250 kilometrów powoli rośnie, w miarę jak płynne jądro zewnętrzne ochładza się i krystalizuje. Specjaliści od dawna nie mogą dość do porozumienia, kiedy rozpoczął się ten proces. Jedni uważają, że trwa on od ponad 2 miliardów lat, zdaniem innych to proces stosunkowo niedawny, liczący sobie nie więcej niż pół miliarda lat. Badań nie ułatwia fakt, że nie wystarczy po prostu stwierdzić, kiedy materiał jądra schłodził się na tyle, by skrystalizować.


Zakwaszenie oceanów to zagrożenie dla... zębów rekinów

28 sierpnia 2025, 09:21

Zęby rekinów to niezwykle skuteczne narzędzie do cięcia mięsa upolowanych zwierząt. Rekiny znane są z tego, że przez całe życie wymieniają tę śmiercionośną broń. W końcu od ostrych zębów zależy ich przeżycie. Okazuje się jednak, że w miarę zakwaszania się oceanów, zęby rekinów mogą stawać się słabsze i bardziej podatne na uszkodzenia. A to może postawić pod znakiem zapytania możliwość przetrwania rekinów.


MIT i Politechnika Wrocławska: do życia w kosmosie woda nie jest potrzebna

13 sierpnia 2025, 11:28

Poszukując życia na innych planetach naukowcy skupiają się na wodzie. Jest ona niezbędna dla życia na Ziemi, zatem jej obecność – lub przynajmniej warunki pozwalające na jej obecność – jest uważana za warunek sine qua non możliwości występowania życia na innych planetach. Badacze z MIT, Politechniki Wrocławskiej oraz innych uczelni proponują na łamach PNAS, by za ciała niebieskie zdolne do utrzymania życia uznać też i takie, na których mogą występować ciecze jonowe. A mogą one powstawać w warunkach, w jakich woda w stanie ciekłym nie może istnieć.


Ludzie pokonywali otwarte morze już ponad milion lat temu

12 sierpnia 2025, 11:42

Rozprzestrzenianie się wczesnych homininów poza kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią to najstarszy przypadek przekraczania otwartego morza przez naszych przodków i krewniaków. Dotychczas najstarszymi śladami homininów w Wallacei były kamienne artefakty z Flores sprzed około 1,02 miliona lat. Wiemy też, że ponad 700 tysięcy lat temu homininy mogły dotrzeć na Luzon na Filipinach. Artykuł, opublikowany właśnie na łamach Nature, wskazuje, że wcześni ludzie trafili na Sulawesi (Celebes) w tym samym czasie, co na Flores, a być może zasiedlili tę wyspę znacznie wcześniej.


Geolog Goethe. O Skałce Goethego w pobliżu Wrocławia

30 czerwca 2025, 16:11

W Krzywinie niedaleko Wrocławia znajduje się Skałka Goethego. Jednak jej nazwa nie pochodzi od poetyckich uniesień, jakie o zachodzie słońca przeżywał na skałce ten największy z niemieckich poetów, a od jego dokonań naukowych.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy