Szympansy zmieniają przekonania pod wpływem lepszych dowodów. Ty też tak potrafisz?
Szympansy mogą mieć z ludźmi jeszcze więcej wspólnego, niż nam się wydaje. W Science ukazały się właśnie wyniki badań wskazujących, że zwierzęta te potrafią racjonalnie myśleć i zmieniać swoje przekonania pod wpływem nowych informacji. Eksperymenty zostały przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Utrechcie, Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, University of St. Andrews, University of Portsmouth oraz Nsamba Island Chimpanzee Sanctuary.
Podczas eksperymentów naukowcy pokazywali zwierzętom dwa pudełka, z których jedno zawierało jedzenie. Dawali też szympansom wskazówkę, w którym z nich jedzenie się znajduje. Później zaś dawali silniejszą wskazówkę, sugerującą inne pudełko. Szympansy często reagowały na silniejszą wskazówkę i wybierały drugie z pudełek. Szympansy są zdolne do rewizji swoich przekonań, gdy dostępne są lepsze informacje. Taką elastyczność obserwujemy dopiero u 4-letnich dzieci, mówi profesor psychologii Emily Sanford z UC Berkeley.
Eksperyment był prowadzony w ściśle kontrolowanym środowisku, co pozwoliło na stwierdzenie, że mamy do czynienia z rozumowaniem, a nie np. instynktem. Wykorzystano też modele obliczeniowe, które wykluczyły, by zwierzęta po prostu kierowały się ostatnimi wskazówkami czy reagowały na najbardziej oczywiste sygnały. Modele pokazały, że małpy podejmowały decyzje kierując się rozumowaniem i analizą informacji.
Nagraliśmy ich pierwszy wybór i drugi, następnie sprawdzaliśmy, czy zmieniły decyzję. Użyliśmy modeli komputerowych, za pomocą których testowaliśmy, jak dokonany wybór ma się do różnych strategii rozumowania, dodaje Sanford.
Wyniki badań rzucają wyzwanie tradycyjnemu poglądowi, zgodnie z którym tylko ludzie są zdolni do racjonalnego myślenia i zmiany przekonań w oparciu o dowody. Warto przypomnieć, że wielu ludzi tego nie potrafi i wbrew dowodom tkwią przy swoich przekonaniach. Różnica pomiędzy ludźmi a szympansami to nie jest przepaść, to raczej kontinuum, stwierdza Sanford. Uczona dodaje, że takie badania mogą udoskonalić działania edukacyjne skierowane do najmłodszych czy systemy sztucznej inteligencji.
Obecnie naukowcy prowadzą podobne eksperymenty z udziałem dzieci. Chcą sprawdzić, jak wypadną ludzie w wieku 2–4 lat w porównaniu z szympansami. W przyszłości chcą rozszerzyć swoje badania na inne gatunki naczelnych i stworzyć mapę zdolności do racjonalnego myślenia na drzewie ewolucyjnym.
Sanford, która dotychczas badała tak różne cechy jak empatia u psów i myślenie matematyczne u dzieci mówi, że tym, co widać we wszystkich jej badaniach jest fakt, że zwierzęta potrafią znacznie więcej, niż sądzimy. Mogą nie wiedzieć, czym jest nauka, ale są zdolne do poruszania się w złożonym środowisku, wykorzystując do tego inteligencję i zdolności adaptacyjne. Warto to badać, stwierdza uczona.
Komentarze (0)