Leczy nadciśnienie i traumę pourazową
Propranolol, lek stosowany powszechnie w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, może pomóc także w zapobieganiu zespołowi szoku pourazowego - dowodzą badacze z Uniwersytetu w Amsterdamie. Czy oznacza to, że już za kilka lat ofiary wypadków będą otrzymywały "tabletkę na zapomnienie"? Wygląda na to, że jest to możliwe.
Badany lek należy do do grupy tzw. beta blokerów, czyli substancji blokujących receptory adrenergiczne typu β. Stosuje się je najczęściej w celu obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, lecz, jak pokazują badania przeprowadzone w Holandii, umożliwiają one także usunięcie nieprzyjemnych wspomnień zapisanych w umyśle w niedalekiej przeszłości.
Swój eksperyment badacze z Amsterdamu prowadzili przez trzy dni. Zespół, prowadzony przez prof. Merel Kindt, przeprowadził swoje badanie na 60 studentach własnej uczelni. W pierwszym dniu testu u uczestników wywoływano klasyczny odruch Pawłowa: prezentowano im zdjęcia pająków i delikatnie rażono ich prądem elektrycznym.
Poziom reakcji na bodziec mierzono dzięki ocenie intensywności mrużenia oczu. Po odpowiednio długiej serii powtórzeń mózgi studentów zapamiętywały odruch i "przenosiły" pamięć o nim do bardziej trwałych obszarów pamięci, z których mogły być następnie przywoływane na kolejnych etapach doświadczenia.
Na drugi dzień badacze podawali swoim podopiecznym propranolol (w grupie kontrolnej uczestnikom podawano placebo). Po przyjęciu leku studentom ponownie prezentowano zdjęcia pająków, lecz tym razem nie rażono ich prądem. Badano w ten sposób "plastyczność" umysłu i jego podatność na eliminację zapisanej uprzednio informacji i zastąpienie jej nową porcją wspomnień, w których widok pająka nie kojarzył się już z bólem.
Trzeciego dnia powtórzono prezentację fotografii i badano fizjologiczą reakcję na jej widok. Odkryto w ten sposób, że podawanie propranololu pozwalało na usunięcie z pamięci strachu na widok pająka. Podobnego efektu nie uzyskano w grupie "leczonej" placebo.
Wyniki doświadczenia okazały się bardzo podobne do tych, które uzyskano podczas badań na szczurach. Wtedy także wykazano, że podawanie propranololu skutecznie usuwa wspomnienia o przykrych wydarzeniach z niedalekiej przeszłości. Wcale nie oznacza to jednak, że usunięcie dawnych wspomnień nie jest możliwe - żaden z eksperymentów zwyczajnie nie obejmował badania takiego efektu.
Rezultaty uzyskane przez zespół prof. Kindt oznaczają, że podawanie beta blokerów może być skutecznym sposobem zapobiegającym traumie powypadkowej. Wciąż nie wiadomo jednak, jak długo utrzymuje się korzystne działanie leku i czy możliwe jest usunięcie wspomnień z zamierzchłej przeszłości, czyli np. pamięci o traumatycznych przeżyciach z dzieciństwa. Biorąc pod uwagę zachęcające wyniki najnowszych badań, ustalenie tego wydaje się jednak jedynie kwestią czasu.
Komentarze (3)
inhet, 16 lutego 2009, 23:23
Propranolol dawnymi laty stosowało się jako środek uspokajający przy reakcjach nerwicowych... ale być może tylko w Polsce ktoś wpadł na ten pomysł?
mikroos, 17 lutego 2009, 00:25
W sumie jest to dość logiczne - mechanizm działania leku polega przecież na blokowaniu receptorów wychwytujących adrenalinę. Tym razem sprawa sięga jednak nieco głębiej, bo wygląda na to, że nie tylko uspokajamy pacjenta, ale prawdopodobnie usuwamy także samo przykre wspomnienie. A to już jest nie lada odkrycie, przynajmniej w moim odczuciu.
ylamek, 11 sierpnia 2018, 14:46
...może... Albo jest to typowe blokowanie doświadczeń traumatycznych i tłumienia reakcji zamiast doprowadzenia do przeżycia jej i rozładowania w małych, bezpiecznych dawkach. Ta energia reakcji nie znika ... chyba raczej... raz wzbudzona... Pozostaje zablokowana w ciele i umyśle. Na pewno beta bloker sprzyja tłumieniu. Na jak długo? Do kolejnego silnego przeżycia, które przeforsuje barierę tłumienia...