Jak polubić grzechotnika? Podglądanie zamienia ignorancję i strach w wiedzę i szacunek

| Psychologia
Postaw mi kawę na buycoffee.to
Brian J Smith, iNaturalist.org, CC BY-NC 4.0

Ludzie hołdują najróżniejszym przesądom na temat zwierząt. Większość z nich wynika z ignorancji. W USA jednym ze zwierząt wzbudzających największą niechęć są grzechotniki. Wiele osób uważa, że są agresywne i gonią ludzi, by ich zaatakować. W rzeczywistości to bojaźliwe zwierzęta unikające konfrontacji. Ich negatywny obraz to produkt czasów bardziej współczesnych. W czasach Rewolucji Amerykańskiej grzechotnik był symbolem wolności, jedności i czujności. Przeprowadzone niedawno badania pokazują, że edukacja wspomagana nowoczesną technologią może zmienić postrzeganie tych zwierząt na bardziej pozytywne.

Naukowcy z Politechniki Kalifornijskiej (CalPoly) rozpoczęli w 2021 roku Project RattleCam, w ramach którego w Kalifornii w niewielkim miejscu gromadzenia się grzechotników z gatunku Crotalus oreganus zainstalowali kamerę. Grzechotniki gromadzą się w takich miejscach w celach rozrodczych czy dla ochrony młodych. Trzy lata później inną kamerę ustawiono w Kolorado w miejscu, gdzie gromadzi się olbrzymia liczba grzechotników preriowych (Crotalus viridis). Trzecia kamera ma ruszyć w przyszłym roku, a internauci będą mogli podglądać codzienne życie grzechotników pospolitych (Crotalus horridus) z Pensylwanii.

Dotychczas kanał, na którym można oglądać obraz z kamer, przyciągnął ponad 21 300 subskrybentów. Uczeni postanowili wykorzystać zainteresowanie do zbadania zmiany podejścia do grzechotników wśród osób, które je obserwowały. Okazało się, że takie przedsięwzięcia pomagają w rozpoczęciu i podtrzymaniu konstruktywnej wymiany opinii nie tylko wśród specjalistów i studentów, ale też pomiędzy nimi a opinią publiczną. Wiele osób, które wcześniej bały się grzechotników i żywiły do nich niechęć przyznało, że dzięki kamerom ich nastawienie się zmieniło. Teraz odczuwają do nich szacunek, sympatię i wiele innych pozytywnych uczuć.

W swoim artykule uczeni przywołują komentarze umieszczane pod filmami oraz podczas rozmów. „Naprawdę wiele się nauczyłam. A boję się nawet dżdżownic. Nigdy, przenigdy bym nie przypuszczała, jak bardzo samice grzechotników opiekują się swoimi dziećmi... to niesamowite”, „Zawsze sądziłem, że robienie krzywdy tym wężom jest czymś dobrym. Teraz okropnie się czuję, że w ogóle mogłem tak myśleć. Dzięki Bogu, nigdy żadnego nie skrzywdziłem. Pomogliście wydobyć moje pozytywne uczucia i one już pozostały”, „Przez całe życie nienawidziłem węży (a nie jestem młody). Trafiłem na ten kanał i nie mogę przestać go oglądać (uwielbiam wideo, na którym jeden z nich zmienia skórę)”.

Autorzy projektu zauważają, że filmy przyrodnicze często skupiają się na takich zwierzętach, jak niedźwiedzie czy ptaki. Niewiele materiałów robi się o zwierzętach mało popularnych, jak węże. A jeśli już je się robi, to przedstawiane są one w sposób sensacyjny, mające wzbudzić strach i negatywne uczucia. Project RattleCam pokazuje w sposób niezmanipulowany codzienne życie węży. Można je obserwować od kwietnia do października. Służy on nie tylko jako platforma badawcza, ale również edukacyjna zarówno dla szerokiej publiczności, jak i dla uczniów szkół podstawowych.

Autorzy projektu biorą również udział w kampanii, której celem jest zaprzestanie wyłapywania i zabijania grzechotników ku uciesze gawiedzi. Tego typu widowiska narodziły się w pierwszej połowie XX wieku. Mają być pokazami rzekomego męstwa uczestników. Zamiast wyłapywania zwierząt i znęcania się nad nimi celem zaspokojenia najniższych instynktów, naukowcy proponują przenoszenie ich na inne tereny z miejsc, w których mogą zagrozić ludziom. Z danych CDC (Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom) wynika, że każdego roku w USA ukąszonych przez grzechotniki zostaje nawet 8000 osób. Umiera 5 z nich. To 15-krotnie mniej niż śmiertelnych ofiar upadku z drzewa i 4-krotnie mniej śmiertelnych ofiar przygniecenia meblami lub dużymi telewizorami.

grzechotnik wąż kamera