![](/media/lib/483/n-mapy01-9b104ed9c441ec64e122d3f06ec42dfb.jpg)
Bibliotekom Uniwersytetu w Lejdzie przekazano unikatowy zbiór map i atlasów
15 grudnia 2021, 10:50John Steegh i Harrie Teunissen z Dordrechtu przekazali Bibliotekom Uniwersytetu w Lejdzie (UBL) całą swoją kolekcję map, planów miasta i atlasów. W ciągu niemal 40 lat panowie zebrali ok. 17 tys. map, a także 2300 atlasów i przewodników. W skład zbioru wchodzą mapy z całego świata od XVI w. po czasy współczesne, ze szczególnym naciskiem położonym na wieki XIX i XX. Uważa się, że to najobszerniejsza prywatna kolekcja map w Holandii.
![](/media/lib/482/n-pulpod-b9c7cf7632276992cd4f6750afac9481.jpg)
Przez 16 lat prowadzili superprecyzyjny test teorii Einsteina
14 grudnia 2021, 07:39Po 16 latach badań opublikowano wyniki eksperymentu, który miał poszukać luk w ogólnej teorii względności Einsteina. Teorię poddano testom w ekstremalnych warunkach, wykorzystując w tym celu parę pulsarów, które obserwowano przez siedem różnych teleskopów. Teraz, na łamach Physical Review X naukowcy informują o zaobserwowaniu nowych zjawisk relatywistycznych
![](/media/lib/481/n-stacjang-b33f6ffd0c8e6de08805212d20e8469b.jpg)
NASA dofinansuje projekty 3 prywatnych stacji kosmicznych
3 grudnia 2021, 16:16NASA wybrała trzy firmy, które mają opracować koncepcje komercyjnych stacji kosmicznych i innych podobnych instalacji w przestrzeni pozaziemskiej. Podpisanie umów Space Act Agreement ma na celu ułatwienie rozwoju komercyjnego rynku na niskiej orbicie okołoziemskiej. Wybrane przedsiębiorstwa otrzymają w pierwszym etapie finansowania 415,6 miliona dolarów.
![](/media/lib/453/n-sztuczna-inteligencja-7d96b858128c3ef424ea0d120d7d557e.jpg)
Państwowy Instytut Badawczy udostępnił dwa neuronowe modele języka polskiego
24 listopada 2021, 12:07Naukowcy z Ośrodka Przetwarzania Informacji Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB) udostępnili w tym roku dwa polskojęzyczne neuronowe modele języka – Polish RoBERTa v2 oraz GPT-2. Popularność takich modeli szybko rośnie. Zwiększają się też ich rozmiary czyli liczba parametrów. I chociaż większość osób nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia, to wielu z nas na co dzień z nich korzysta.
![](/media/lib/480/n-park-miejski-51e17f2afc9a770fd3252e6552e0e938.jpg)
Być może już wkrótce główne aleje w Parku Miejskim w Ostrołęce będą miały „komiksowych” patronów
23 listopada 2021, 13:49Już niebawem główne alejki w Parku Miejskim w Ostrołęce mogą zostać nazwane na cześć nieżyjących polskich twórców komiksowych. Dwudziestego piątego listopada projekt zostanie rozpatrzony przez Radę Miasta.
![](/media/lib/479/n-sprzaczka-cfe504fe28967d0b1afcc457327c7830.jpg)
Czechy: unikatowy skarb z V w. Pierścień i sprzączka pochodzą z okresu wielkiej wędrówki ludów
18 listopada 2021, 13:18Latem zeszłego roku współpracujący z archeologami detektoryści odkryli w okolicach Rakovníka w kraju środkowoczeskim unikatową biżuterię - złoty pierścień i rozbitą na trzy części sprzączkę. Badania międzynarodowego zespołu, koordynowane przez Muzeum T. G. M. Rakovník, wykazały, że datują się one na 2. połowę V w., a więc na okres wielkiej wędrówki ludów.
![](/media/lib/479/n-palce-7221e308a3b0428eb06997aac0dbba94.jpg)
Żadna część ciała nie przyspiesza szybciej niż strzelające palce
18 listopada 2021, 12:42Najstarsze znane przedstawienie w sztuce strzelania palcami pochodzi ze starożytnej Grecji z roku około 300 przed Chrystusem. Gest ten do dzisiaj nie wyszedł z użycia. Wręcz przeciwnie, trafił do popkultury. A filmie Avengers: Infinity War gest ten wykorzystuje superzłoczyńca Thanos. Zainspirowani filmem naukowcy z Georgia Institute of Technology (GaTech), postanowili zbadać fizykę strzelania palcami oraz rolę, jaką w geście tym odgrywa siła tarcia.
![](/media/lib/479/n-genji-224c35b055c1146dfc50f83af5bf1c1a.jpg)
W Kioto odnaleziono pozostałości prywatnej rezydencji cesarzowej z VIII wieku
17 listopada 2021, 11:10Podczas wykopalisk archeologicznych w dawnej stolicy Japonii – Kioto – znaleziono pozostałości Tokaden, wspominanego w literaturze X/XI wieku prywatnego pawilonu cesarzowej i dam dworu. Pochodzący z końca VIII wieku pawilon stanowił część cesarskiego kompleksu pałacowego. Dotychczas przeprowadzone wykopaliska sugerują, że prywatna rezydencja cesarza składała się wówczas m.in. z 17 pawilonów, i rozciągała się na 182 metry w kierunku wschód-zachód i 226 metrów w kierunku północ-południe.
![](/media/lib/479/n-cynober-973a72962beaf7644468456a7c9f0791.jpg)
W epoce miedzi ludzie poważne zanieczyścili środowisko rtęcią. Niektórzy jedli jej związki?
16 listopada 2021, 13:27Naukowcy informują o zidentyfikowaniu najstarszego miejsca, w którym człowiek zanieczyścił rtęcią siebie i środowisko naturalne. Zespół specjalistów przebadał kości 370 osób z 50 grobów znalezionych na 23 stanowiskach archeologicznych na południu Hiszpanii i Portugalii. Szczątki pochodzą z okresu 5000 lat, począwszy od neolitu. Efektem pracy jest opublikowany na łamach Journal of Osteoarcheology artykuł The use and abuse of cinnabar in Late Neolithic and Copper Age Iberia.
![](/media/lib/479/n-bol-e80c6230ad0118798a7622560f642751.jpg)
Polacy pracują nad nowatorską metodą leczenia bólu nowotworowego
13 listopada 2021, 08:38Specjaliści z Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach wykorzystują radiochirurgię jako nieinwazyjną metodę leczenia funkcjonalnego, m.in. u chorych z arytmią czy neuralgią nerwu trójdzielnego. Od pewnego czasu [jako jedyni w Polsce i pierwsi w Europie] biorą udział w badaniu klinicznym, którego celem jest zmniejszenie lub eliminacja bólu przy wykorzystaniu radioablacji splotu trzewnego u chorych na zaawansowanego raka trzustki.