Najstarszy topór na świecie

| Humanistyka
Australian Archaeology

W Kimberley w północnej Australii odkryto fragment najstarszego topora na świecie. Ma on wielkość paznokcia kciuka i pochodzi z epoki kamienia (sprzed ok. 45-49.000 lat).

Biorąc pod uwagę, że nic nie wiadomo o toporach z południowo-wschodniej Azji z epoki lodowej, to odkrycie pokazuje, że gdy ludzie przybyli do Australii, zaczęli eksperymentować z nowymi technologiami, wynajdując sposoby na wykorzystanie surowców znalezionych na tym kontynencie - wyjaśnia prof. Peter Hiscock z Uniwersytetu w Sydney.

Fragment topora ze szlifowanym ostrzem wydobyła na początku lat 90. XX w. ekipa prof. Sue O'Connor z Australijskiego Uniwersytetu Narodowego. W schronisku skalnym Carpenter's Gap znaleziono wtedy także szereg innych artefaktów, w tym narzędzia i resztki pokarmu.

Nigdzie indziej na świecie nie znajdzie się tak starych toporów. W Japonii takie topory pojawiły się ok. 35 tys. lat temu, ale w większości kultur świata zadebiutowały wraz z rolnictwem [...].

W 2014 r., kiedy prowadzono dalsze badania na przedmiotach wydobytych ze stanowiska, zespół prof. Hiscocka natrafił na fragment topora, pochodzący z najgłębszej warstwy schroniska. Analizy ujawniły, że narzędzie uformowano z bazaltu, a następnie oszlifowano, pocierając o powierzchnię innej skały. Znaleziony kawałek pochodzi z krawędzi i najprawdopodobniej odłamał się w czasie ostrzenia.

Szlifowane kamienne topory były kluczowymi narzędziami w społeczeństwach myśliwych-zbieraczy i stanowiły definiujący element neolitu. Kiedy je jednak wynaleziono? Pytanie to zadawano od dziesięcioleci, odkąd archeolodzy zdali sobie sprawę, że australijskie topory są starsze niż w innych miejscach. Teraz mamy odkrycie, które wydaje się rozwiązywać tę kwestię.

Wg prof. Hiscocka, dowody sugerują, że technologia powstała w Australii, po tym jak ludzie przybyli tu ok. 50 tys. lat temu. "Wiemy, że nie mieli toporów w miejscu, z którego przybyli. Nie ma ich [też] na wyspach na północy. [Wygląda więc na to, że] przybysze zjawili się w Australii i wynaleźli topory.

Archeolodzy dodają, że technologia toporów ze szlifowanym ostrzem pojawiła się w czasie rozprzestrzeniania i adaptacji do nowych warunków środowiskowych. Mimo że ludzie rozchodzili się po Australii, technologia nie rozprzestrzeniała się wraz z nimi. Topory były wytwarzane tylko na tropikalnej północy, co może sugerować, że istniały 2 kolonizujące grupy albo że technologia została porzucona, gdy ludzie zasiedlili pustynie i subtropikalne lasy.

 

topór Australia Kimberley Carpenter's Gap schronisko skalne fragment Peter Hiscock Sue O'Connor