Drożdże produkują związek, który ratuje życie nietoperzom

| Nauki przyrodnicze
USFWS Headquarters

Jaskiniowe grzyby z rodzaju Candida wytwarzają związek - acykliczny seskwiterpenowy alkohol trans, trans-farnezol - który wpływa hamująco na grzyba (Pseudogymnoascus destructans) wywołującego śmiertelny dla nietoperzy zespół białego nosa (ZBN).

Amerykańscy naukowcy mają nadzieję, że dzięki odkryciu uda się opracować metodę leczenia, która przy okazji nie będzie szkodliwa dla ekosystemów jaskiniowych.

Jak podkreśla Daniel Raudabaugh, student z Uniwersytetu Illinois w Urbana-Champaign, grzyby z rodzaju Candida występują już w jaskiniach, w których hibernują nietoperze. Udało się je też wyizolować z organizmów zdrowych, hibernujących ssaków.

Szukamy mikroorganizmu, który jest już związany z nietoperzami, żyje w środowisku jaskiniowym i nie stanowi problemu dla ludzi ani innych form życia z jaskini.

Bielnik biały (Candida albicans) fizjologicznie występuje m.in. w ludzkim przewodzie pokarmowym. Drożdże te wykorzystują tt-farnezol do porozumiewania się na drodze quorum sensing. W wysokich stężeniach alkohol hamuje wzrost grzybni, powodując, że Candida wycofuje się z formy inwazyjnej (mycelialnej) do bardziej łagodnej postaci blastospor. Opisywany związek zaburza też proces, za pośrednictwem którego pewne bakterie tworzą biofilmy.

Wiadomo, że tt-farnezol działa hamująco na inne grzyby, chcieliśmy więc zobaczyć, czy wpłynie tak na grzyby wywołujące u nietoperzy zespół białego nosa. Z powodu ZBN zmarło kilka milionów nietoperzy w USA. Wydaje się, że europejskie ssaki lepiej radzą sobie z zakażeniem; możliwe, że pewną rolę odgrywa tu mikroflora tutejszych jaskiń.

W pierwszym etapie studium Raudabaugh wytypował hamujące stężenie tt-farnezolu (15–20 µM), które nie pozwalało na kiełkowanie konidiów i rozrost już istniejącej strzępki. Jak tłumaczą autorzy publikacji z pisma Mycopathologia, teraz należy wybrać się do jaskiń na poszukiwanie populacji Candida wytwarzających skuteczne stężenia tt-farnezolu.

Szczepienie [inokulacja] hibernujących nietoperzy tymi drożdżami [...] mogłaby zwiększyć ich szanse na przeżycie zakażenia.

Ponieważ okazało się, że inne gatunki z rodzaju Pseudogymnoascus są mniej wrażliwe na tt-farnezol, można by go zastosować do opanowania zespołu białego nosa, nie zaburzając pozostałych elementów jaskiniowego ekosystemu.

zespół białego nosa Candida trans trans-farnezol tt-farnezol Pseudogymnoascus destructans grzybnia konidia Daniel Raudabaugh