Storczyki pamiętają czasy dinozaurów

Paleobotanicy twierdzą, że zanim wymarły, dinozaury mogły nacieszyć oczy widokiem storczyków. Do takich wniosków doszli dzięki owadowi zatopionemu w kawałku bursztynu. Na grzbiecie pozbawionej żądła Proplebeia dominicana ujrzeli bowiem całkiem sporo pyłku. Oznacza to, że rośliny okrytozalążkowe pojawiły się na Ziemi ok. 76-84 mln lat temu, czyli sporo wcześniej niż do tej pory sądzono.

Skamielina została opisana przez zespół Santiago Ramireza z Harvardzkiego Muzeum Zoologii Porównawczej (Nature). Jest jednym z nielicznych zachowanych przykładów zależności między rośliną a zapylającym ją zwierzęciem.

W 2000 roku storczyk został znaleziony przez prywatnego kolekcjonera w Dominikanie. Do 2005 bursztynu jednak nie ujawniono, ponieważ dopiero wtedy próbkę przekazano do laboratorium Ramireza.

Po przeanalizowaniu umiejscowienia i kształtu ładunku z pyłku naukowcy przypisali roślinę, nazwaną Meliorchis caribea, do jednej z pięciu żyjących obecnie na naszej planecie podrodzin storczyków. Kwiat musiał być bowiem ukształtowany w określony sposób, aby pylnik wyginał się tak a nie inaczej.

Meliorchis caribea to gatunek żyjący od 15 do 20 mln lat temu, jednak jego krewni zasiedlali ekosystemy dużo wcześniej. Podczas oceny wieku paleobotanicy porównywali próbki DNA z pyłku z bursztynu z DNA innych gatunków storczykowatych. Założenie metody zegara molekularnego jest takie, że różnice między cząsteczkami DNA poszczególnych gatunków pozwolą stwierdzić, jak długo dwie grupy ewoluowały niezależnie od siebie. W ten sposób krok po kroczku odtworzono drzewo filogenetyczne Orchidaceae.

Wg wszelkich znaków na niebie i ziemi, rozkwit storczykowatych nastąpił krótko po tym, jak wyginęły dinozaury. Wcześniej można było tylko snuć domysły na temat historii Orchidaceae, ponieważ naukowcy nie dysponowali ich skamielinami. Dzisiaj znamy ok. 28 tysięcy gatunków tych pięknych roślin.

storczykowate Meliorchis caribea dinozaury Orchidaceae Santiago Ramirez Proplebeia dominicana