Jaskinie morskie pełne plastikowych śmieci. To zagrożenie dla mniszki śródziemnomorskiej

7 godz. temu

Po raz kolejny okazuje się, że w stwierdzeniu, że ludzie zanieczyścili odpadami całą planetę, nie ma przesady. Naukowcy z Izraela i Cypru poinformowali, że znaleźli śmieci w każdej badanej jaskini morskiej. Uczeni przeprowadzili analizy w 23 jaskiniach u wybrzeży Cypru i znaleźli ponad 24 000 odpadków o łącznej masie 176 kg. Najpowszechniej występowały wśród nich tworzywa sztuczne, stanowiące 66% śmieci. Odkrycie nie tylko wskazuje na znaczne zanieczyszczenie kolejnego ekosystemu, ale jest też o tyle niepokojące, że jaskinie są schronieniem zagrożonej mniszki śródziemnomorskiej.



Systemy AI emitują tyle CO2 co Nowy Jork, a ich zużycie wody sięga 9% zużycia całej Polski

19 grudnia 2025, 18:17

Od czasu upublicznienia systemu ChatGPT pod koniec 2022 roku jesteśmy świadkami niezwykłej popularności i rosnącego zapotrzebowania na systemy sztucznej inteligencji. Już w 2024 roku Międzynarodowa Agencja Energii szacowała, że systemy AI odpowiadają za 15% zapotrzebowania centrów bazodanowych na energię (z wyłączeniem systemów do kopania kryptowalut). Jednocześnie IEA oceniała, że systemy bazodanowe na całym świecie zużywają 182 milionów ton CO2 i 560 miliardów litrów wody. Są to jednak szacunki bardzo niedokładne.


Uczeni odkryli 5 czynników genetycznych wspólnych dla 14 różnych zaburzeń psychicznych

18 grudnia 2025, 08:55

Różne zaburzenia psychiatryczne mogą mieć ze sobą więcej wspólnego z biologicznego punktu widzenia, niż wcześniej sądzono. Naukowcy z University of Colorado Boulder, Harvard University i Mass General Bringham przyjrzeli się DNA ponad miliona osób, które cierpiały na co najmniej jedną z 14 chorób psychicznych. Grupę kontrolną stanowiło 5 milionów zdrowych osób. Naukowcy odkryli że zaledwie 5 czynników genetycznych, na które składało się 238 wariantów genów, odpowiadało za większość różnic genetycznych pomiędzy osobami chorymi a zdrowymi.


Włoscy stulatkowie żyją dłużej dzięki zachodnim łowcom-zbieraczom

17 grudnia 2025, 09:42

Długowieczność to bardzo złożone zjawisko, na które wpływ ma wiele czynników genetycznych i środowiskowych. W ostatnim czasie zaczęło pojawiać się coraz więcej badań sugerujących, że na długie życie mają też wpływ cechy genetyczne specyficzne dla danych populacji. To zaś wskazuje, że różna demografia i historia ewolucyjna może wpływać na to, czy mamy szansę żyć dłużej. Stąd też specjaliści badający długowieczność zaczęli zwracać większa uwagę na genetykę populacyjną oraz paleogenetykę.


W LHC temperatury są 100 000 razy wyższe niż w Słońcu. Jak lekkie jądra mogą to przetrwać?

12 grudnia 2025, 10:58

Podczas kolizji w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) pojawiają się temperatury ponad 100 000 razy wyższe niż wewnątrz Słońca. Jednak w jakiś sposób lekkie jądra atomowe i odpowiadające im antyjądra wyłaniają się z tych kolizji nienaruszone, mimo że siły utrzymujące jądra powinny ulec osłabieniu i lekkie jądra powinny rozpaść się w znacznie niższych temperaturach. Fizycy od dekad zastanawiali się, jak to możliwe. Prowadzony w CERN-ie i będący częścią LHC eksperyment ALICE dostarczył właśnie pierwszych eksperymentalnych dowodów pozwalających opisać, jak to jest możliwe.


Astronomowie znaleźli jedno z największych kosmicznych włókien

8 grudnia 2025, 12:45

Włókna, jedne z największych struktur w kosmosie, tworzą rozległe przypominające nici formacje galaktyk i ciemnej materii. Są jednocześnie rodzajem autostrad, po których materia i pęd są przekazywane do galaktyk. Sąsiadujące ze sobą włókna, zawierające wiele galaktyk obracających się w tym samym kierunku, same wydają się wirować. Są świetnymi układami, do badania, w jaki sposób współczesne galaktyki zyskały obecną materię oraz moment pędu. Międzynarodowy zespół naukowy odkrył właśnie jedną z największych takich struktur we wszechświecie.


Sam zapach tłuszczu podczas ciąży wystarczy, by u dziecka rozwinęła się otyłość

4 grudnia 2025, 13:00

Sam zapach tłustego pożywienia, który czuje dziecko w okresie płodowym oraz w czasie karmienia piersią, zwiększa ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2. w dorosłym życiu. Uczeni z Instytutu Badań nad Metabolizmem im. Maxa Plancka karmili ciężarne myszy zdrową dietą o niskiej zawartości tłuszczu, która jednak pachniała tłuszczem, na przykład bekonem. U mysich matek metabolizm się nie zmienił, jednak ich dzieci silniej reagowały na dietę wysokotłuszczową, rozwijała się u nich większa otyłość i insulinooporność.


Kot domowy trafił do Europy zaledwie 2000 lat temu. Przybył z Afryki nie z Bliskiego Wschodu

4 grudnia 2025, 10:24

Udomowione koty pojawiły się w Europie zaledwie 2000 lat temu, czytamy na łamach Science. Piszemy na nowo historię klasyczną. Kot domowy pojawił się w Europie nie dzięki pierwszym rolnikom z Bliskiego Wschodu, a za pośrednictwem późniejszych sieci handlowych na Morzu Śródziemnym, mówi Bea De Cupere z Belgijskiego Królewskiego Instytutu Nauk Naturalnych. Międzynarodowy zespół badawczy, na czele którego stali Marco De Martino i Claudio Ottoni z Uniwersytetu Rzymskiego Tor Vergata, stwierdził, że koty domowe przybyły do Europy z Afryki Północnej.


Anakondy – prehistoryczne giganty we współczesnym świecie

3 grudnia 2025, 09:05

W przeszłości po Ziemi chodziły liczne gatunki wielkich zwierząt. W środkowym i górnym miocenie (12,4–5,3 milionów lat temu), gdy klimat był znacznie cieplejszy, a rozległe obszary podmokłe zapewniały obfitość pożywienia, istniały 12-metrowe kajmany czy słodkowodne żółwie o długości przekraczającej 3 metry. Wszystkie te gatunki wyginęły. Ale nie anakondy. One oparły się trendowi zmniejszania rozmiarów ciała i prehistoryczne giganty wciąż można spotkać w ich środowisku naturalnym.


Jak Chiny, USA, Polska czy UE realizują politykę klimatyczną? Ujawnia to analiza ich prawa

2 grudnia 2025, 13:36

Analiza regulacji i przepisów prawnych pokazuje, jak objęte nią kraje dążą – bądź nie – do realizacji celów klimatycznych. W raporcie przygotowanym przez University of Oxford i ponad 60 firm prawniczych uwzględniono 37 krajów (jako kraj potraktowano Kalifornię), w tym Polskę i największych światowych emitentów CO2 – Chiny, USA oraz Indie. Państwa te odpowiadają za 85% światowej emisji i 87% światowego PKB. W raporcie wyraźnie widać, że we wszystkich badanych krajach doszło do wzmocnienia polityki klimatycznej – z jednym przypadkiem jej osłabienia: USA – a trend ten jest szczególnie silny w Ameryce Południowej, Afryce, Azji i regionie Pacyfiku.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy