Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?
16 listopada 2022, 11:00Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.
Potrząsanie laserem
16 kwietnia 2008, 09:51Naukowcy opracowali nową metodę określania położenia ognisk padaczkowych, czyli miejsc, gdzie rozpoczynają się napady. Polega ona na wprawianiu mózgu w drgania za pomocą promieni lasera (Physics in Medicine and Biology).
Opercja mózgu z dostępem przez policzek
16 października 2014, 13:28Pięć lat temu naukowcy z Vanderbilt University zaczęli myśleć o mniej inwazyjnej metodzie dostawania się do nisko położonego ogniska padaczkowego przez policzek. Operatorem miał być pneumatyczny robot, przystosowany do działania w silnym polu magnetycznym generowanym przez skaner do rezonansu magnetycznego. Wymagało to także stworzenia igły ze stopu metali z pamięcią kształtu.
Odczytano kolejne wyrazy z dłoni z Irulegi. Coraz więcej wiemy o starożytnym amulecie
5 marca 2024, 11:52Gdy w 2021 roku archeolodzy znaleźli na północy Hiszpanii wykonaną z brązu dłoń, która 2000 lat wcześniej prawdopodobnie wisiała na drzwiach jednego z domostw, nie zdawali sobie sprawy, że mają w ręku sensacyjne znalezisko. Dopiero rok później, podczas konserwacji zabytku, okazało się, że widnieje na niej napis, który może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego
Czytanie z ogniska
20 stycznia 2009, 12:14Nadpalone szczątki z ognisk przywołujących deszcz pozwalają wyznaczyć z dokładnością do 20 lat okresy suszy, które trapiły okolice dzisiejszego Zimbabwe w epoce żelaza. Gdy przez kilka lat padało mało lub w ogóle, zaklinacze z plemienia Bantu udawali się na pobliskie wzgórza i tam spełniali swoją powinność (Journal of Archaeological Science).
Najstarsze zanieczyszczenia spowodowane przez ludzi
23 września 2015, 08:11W jaskiniach na terenie Półwyspu Iberyjskiego znaleziono najstarsze ślady zanieczyszczenia metalami ciężkimi spowodowane działalnością człowieka. Pochodzą one z epoki kamienia
Tradycja przechowana przez 500 pokoleń. Rytuał przetrwał od epoki lodowej
11 lipca 2024, 11:25W roku 2019 i 2020 w Cloggs Cave u podnóża Alp Australijskich dokonano niezwykłego odkrycia. Naukowcy z Monash University znaleźli dwa kije, z których każdy znajdował się w ognisku ukrytym pod kolejnymi warstwami osadów. Nie były to jednak przypadkowe kije, a świadectwa ciągłości kulturowej i rytuałów kultywowanych przez 500 pokoleń. Odkrycie dało wgląd z tradycje zachowane w tym izolowanym skrawku kontynentu przez kilkanaście tysięcy lat.
Widzi, choć nie ma połowy mózgu i oka
21 lipca 2009, 12:42A.H. to 10-letnia Niemka, która urodziła się bez prawej półkuli mózgu. Jedno jej oko obejmuje całe pole widzenia. Wygląda na to, że mózg dziecka przeorganizował się jeszcze podczas życia płodowego.
Mitochondrialne leczenie poudarowe
10 stycznia 2017, 13:19Mitochondria neuronów są zwykle długie i cienkie, a po urazie mózgu, np. udarze, szybko stają się rozdęte i dysfunkcjonalne. Naukowcy po raz pierwszy udokumentowali ten fenomen w czasie rzeczywistym w żywym narządzie.
Kiedy krople poparzą?
11 stycznia 2010, 12:37Od dawna powtarza się, by nie podlewać roślin w pełnym słońcu, np. w południe, bo może to spowodować oparzenia. Jak dowiedli węgierscy naukowcy z Uniwersytetu im. Loránda Eötvösa, to prawda, ale nie w każdych okolicznościach, sporo bowiem zależy choćby od budowy blaszki liściowej (New Phytologist).
