Nadciśnienie uszkadza mózg zanim jeszcze wzrośnie ciśnienie krwi

21 listopada 2025, 12:06

Nadciśnienie to jeden z głównych czynników chorób i zgonów w krajach wysoko rozwiniętych. W Polsce zmaga się z nim około 11 milionów Polaków. Dotyka ono 0,4% dzieci i 35,2% osób dorosłych. Nie wszyscy z nich zdają sobie sprawę z problemu. A może on być bardziej poważny, niż się uważa. Naukowcy z Weill Cornell Medicine donieśli, że nadciśnienie wpływa negatywnie na naczynia krwionośne mózgu, neurony i istotę białą, a wpływ ten jest widoczny na długo zanim choroba wywołuje mierzalne zmiany ciśnienia krwi.



Naukowcy otworzyli drogę do uzyskania nowych gatunków roślin hodowlanych

21 listopada 2025, 10:16

Proces zapylania to jedna z wielkich tajemnic roślin. Zagadką jest, w jaki sposób podczas jednoczesnego uwalniania olbrzymich ilości pyłku przez dziesiątki gatunków, pojedyncza roślina decyduje, które ziarno pyłku zaakceptować, a które odrzucić. Do poznania tej tajemnicy przybliżają nas prace uczonych z University of Masschusetts Amherst i Uniwersytetu Rolniczego w Szantungu w Chinach.


Chiński detektor neutrin nowej generacji dostarczył pierwszych wyników naukowych

20 listopada 2025, 10:31

Instytut Fizyki Wysokich Energii Chińskiej Akademii Nauk poinformował, że po ponad dziesięciu latach prac projektowych i konstrukcyjnych uruchomiono Podziemne Obserwatorium Neutrin Jiangmen (JUNO) i otrzymano pierwsze wyniki. JUNO jest pierwszym na świecie wielkim wykrywaczem neutrin nowej generacji. Wstępne wyniki wskazują, że urządzenie w pełni spełnia założenia techniczne, a w niektórych obszarach działa lepiej, niż się spodziewano.


W Fabryce Antymaterii atomy antywodoru powstają 8-krotnie szybciej niż dotychczas

19 listopada 2025, 18:15

Nowa technika chłodzenia w Fabryce Antymaterii w CERN-ie pozwala na 8-krotnie szybszą produkcję atomów antywodoru. Naukowcy z eksperymentu ALPHA poinformowali na łamach Nature, że obecnie są w stanie uzyskać ponad 15 000 atomów antywodoru w czasie krótszym niż 7 godzin. Jeszcze 10 lat temu uznano by to za science fiction, mówi rzecznik prasowy ALPHA Jeffrey Hangst. Dzięki łatwiejszemu dostępowi do większej liczby atomów antywodoru możemy badać antymaterię szybciej i bardziej szczegółowo.


Nowojorscy uczeni odwrócili proces odrzucenia świńskiej nerki przeszczepionej człowiekowi

19 listopada 2025, 09:55

Medycyna na całym świecie ma problem z niedostateczną liczbą dawców organów. By temu zaradzić od dłuższego czasu prowadzi się – z większymi lub mniejszymi sukcesami – prace nad ksenotransplantacją, czyli przeszczepianiem organów od innych gatunków zwierząt. Wykorzystuje się w tym celu świnie. Zwierzęta są poddawane genetycznym modyfikacjom, których celem jest powstrzymanie układu odpornościowego dawcy przed rozpoznaniem organu jako obcego, zaatakowanie go i odrzucenie przeszczepu. Mimo tych modyfikacji organizm człowieka nadal może zaatakować i odrzucić organ.


Lek na trądzik chroni przed schizofrenią

7 listopada 2025, 10:28

Wszystko wskazuje na to, że doksycyklina, antybiotyk często przepisywany na trądzik młodzieńczy, chroni przed schizofrenią. Naukowcy zauważyli, że u osób, które miały przepisaną doksycyklinę w celu leczenia trądziku młodzieńczego, ryzyko wystąpienia schizofrenii jest o 30–35 procent mniejsze, niż u ich rówieśników leczonych innymi antybiotykami.


To się zdarza raz na bilion zderzeń. W LHC zaobserwowano produkcję tWZ

5 listopada 2025, 17:09

Jeszcze przed dwoma laty, w maju 2023 roku, naukowcy z eksperymentu CMS w Wielkim Zderzaczu Hadronów pisali, że produkcja tWZ ma ma bardzo niski przekrój czynny, co oznacza, że jest wysoce nieprawdopodobne, by można było zaobserwować ten proces podczas zderzeń protonów w LHC. Przekrój czynny procesu tWZ wynosi około 0,14 pb, podczas gdy całkowity niesprężysty przekrój czynny zderzeń proton-proton wynosi około 100 000 000 000 pb. Teraz ten sam zespół poinformował o zaobserwowaniu produkcji tWZ w Wielkim Zderzaczu Hadronów.


Siwizna i czerniak to różne skutki reakcji tych samych komórek na stres

21 października 2025, 13:35

Czy siwe włosy i nowotwór skóry – czerniak – mogą mieć ze sobą coś wspólnego? Jak najbardziej. Uczeni z Uniwersytetu Tokijskiego wykazali właśnie, że oba te zjawiska to skutek różnej reakcji komórek macierzystych melanocytów na uszkodzenia DNA. Komórki te, w przypadku uszkodzenia materiału genetycznego, mogą albo różnicować się i wytwarzać pigment tylko do wyczerpania swoich możliwości, co prowadzi do posiwienia włosów, albo nadal się dzielić, co może doprowadzić do utworzenia guza nowotworowego.


Modele klimatyczne swoje, a Ocean Południowy swoje. Wiemy, skąd ta rozbieżność

20 października 2025, 10:12

Światowe oceany pochłaniają około 25% antropogenicznej emisji dwutlenku węgla, z czego sam Ocean Południowy pochłania aż 40% – czyli nawet 4 miliardy ton – co czyni go najważniejszym regionem spowalniającym globalne ocieplanie. Modele klimatyczne przewidują, że zmiana klimatu powinna spowodować zmniejszenie zdolności Oceanu Południowego do pochłaniania węgla z atmosfery. Jednak dane obserwacyjne temu przeczą. W ostatnich dekadach takie zjawisko nie zaszło. Léa Olivier i F. Alexander Haumann z Instytutu Alfreda Wegenera wyjaśnili na łamach Nature Climate Change, dlaczego nie zachodzą zjawiska przewidziane przez modele.


Tłuszcz na organach wewnętrznych i w wątrobie uszkadza tętnice szyjne

17 października 2025, 18:21

Tłuszcz znajdujący się w jamie brzusznej może uszkadzać tętnice, a proces ten może zachodzić u ludzi, którzy wydają się zdrowi, ostrzegają naukowcy z McMaster University. Wyniki ich badań, opublikowane właśnie na łamach Communications Medicine, to przypomnienie, że BMI czy obwód w pasie nie są wystarczającymi wskaźnikami, na podstawie których można wnioskować o wpływie tkanki tłuszczowej na zdrowie. Badania rzucają też nowe światło na związek tłuszczu z chorobami serca.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy