Europejskie wojny zapisane w składzie pigmentu używanego przez holenderskich malarzy
3 grudnia 2021, 12:24Grupa naukowców z amsterdamskiego Vrije Universiteit zauważyła, ze badanie składu farb używanych przez holenderskich malarzy może nie tylko zdradzić nam gdzie i kiedy obraz został namalowany i ułatwić walkę z podróbkami, ale zwiększy też naszą wiedzę o historii politycznej Europy.
Teleskop Hubble'a sfotografował AB Aurigae b. Powstaje w wyniku bardzo gwałtownego procesu
5 kwietnia 2022, 08:53Teleskop Hubble'a sfotografował protoplanetę podobną do Jowisza, która formuje się w wyniku „intensywnego i gwałtownego” procesu. Obserwacje Hubble'a wspierają mniej popularną z hipotez o tworzeniu się planet, tę mówiącą o niestabilności dysku protoplanetarnego.
Duży fort z czasów Królestwa Partów może być zaginionym królewskim miastem Natounia
21 lipca 2022, 10:03W górach Zagros w Iraku archeolodzy badają fort Rabana-Marquly sprzed ponad 2000 lat. Bardzo dobrze zachowane stanowisko, które ze względu na górzysty teren nie zostało zniszczone przez działalność rolniczą, otoczone jest 4-kilometrowym murem obronnym, wewnątrz którego znajdują się dwie osady, Rabana i Merquly. Po 13 latach prac badacze stwierdzili, że Rabana-Marquly może być zaginionym miastem Natounia.
Polska uczona odkryła dwa nieznane teksty jednego z najwybitniejszych hiszpańskich poetów
22 listopada 2022, 10:52Garcilaso de la Vega był jednym z największych poetów hiszpańskiego renesansu, wojownikiem i dworzaninem, o którego życiu można by nakręcić film sensacyjny. Służył na dworze swojego rówieśnika, króla Hiszpanii Karola I, który jako Karol V był świętym cesarzem rzymskim. Garcilaso raz łapał za pióro, raz za miecz. Wprowadził do hiszpańskiej poezji włoskie metrum i stworzył zwrotkę o nazwie lira. Brał też udział w licznych bitwach na terenie Europy i Afryki Północnej.
Płaska „krowa” wielkości Układu Słonecznego. Niezwykła eksplozja zaskoczyła naukowców
31 marca 2023, 15:37W odległości 180 milionów lat świetlnych od Ziemi miało miejsce wydarzenie, jakiego wcześniej nie obserwowano. Doszło tam do niezwykle rzadkiej eksplozji FBOT (Fast Optical Blue Transient), która do tego była bardzo płaska. Dotychczas zarejestrowano zaledwie 4 FBOT. Pierwszą eksplozję tego typu odkryto w 2018 roku i kolokwialnie nazwano Krową. Naukowcy wciąż nie rozumieją mechanizmu FBOT. Jakby tego było mało, obecna eksplozja miała wielkość Układu Słonecznego i była bardzo płaska
Geny ojca pozwalają rozwijającemu się płodowi manipulować metabolizmem matki
13 lipca 2023, 08:19Badania na myszach pokazały, że nienarodzone dzieci posiadają odziedziczonego od ojca „pilota”, za pomocą którego sterują matką tak, by dostarczała im potrzebnych składników odżywczych. To pierwszy bezpośredni dowód, że gen pochodzący od ojca sygnalizuje organizmowi matki, by dostarczył pożywienia rozwijającemu się płodowi, mówi współautorka badań profesor Amanda Sferruzz-Perri z Uniwersytetu w Cambridge.
MetMuseum kupiło wyjątkowe dzieło ze studia Tiffany'ego
3 stycznia 2024, 18:39Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku kupiło monumentalny tryptyk witrażowy „Krajobraz ogrodowy". Dzieło ze studia Louisa Comforta Tiffany'ego ma ponad 3 m długości i ok. 2 m wysokości. Zaprojektowała je Agnes Northrop.
Udało się zminiaturyzować wyjątkowy laser. W końcu będzie można go szeroko zastosować
27 czerwca 2024, 08:48Laser tytanowo-szafirowy to wyjątkowe urządzenie, przestrajalny laser na ciele stałym. Pracuje w zakresie od 690–1080 nm, jest używany w optyce, spektroskopii czy neurologii. Może generować wyjątkowo krótkie impulsy femtosekundowe. Jednak te wyjątkowe właściwości wiążą się zarówno z dużymi rozmiarami wynoszącymi ponad 2 decymetry sześcienne i wysoką ceną liczoną w setkach tysięcy dolarów. Jakby tego było mało, do pracy potrzebuje laserów pompujących, z których każdy kosztuje 30 000 USD. Dlatego lasery tytanowo-szafirowe nie są stosowane tak szeroko, jak na to zasługują.
Ludzie czy mrówki? Kto lepiej radzi sobie z dużym obiektem w labiryncie?
30 grudnia 2024, 12:01Ludzie i mrówki to jedyne zwierzęta, które często współpracują w celu przeniesienia ładunków znacznie przekraczających rozmiary pojedynczego osobnika. Spośród około 15 000 gatunków mrówek działania takie podejmuje około 1%. Profesor Ofer Feinerman i jego zespół z izraelskiego Instytutu Weizmanna postanowili sprawdzić, kto jest lepszy w manewrowaniu dużym ładunkiem w labiryncie. Przed badanymi postawiono zadanie przeniesienia dużego obiektu o niestandardowym kształcie pomiędzy trzema pomieszczeniami, które dzieliły wąskie drzwi.
W rodzinach dzikich szympansów nie występuje patologiczny zdezorganizowany styl przywiązania
14 maja 2025, 11:03Po ponad czterech latach obserwacji prowadzonych wśród dzikich szympansów w Taï National Park na Wybrzeżu Kości Słoniowej naukowcy odkryli, że u zwierząt tych – podobnie jak u ludzi – występują różne typy przywiązania w relacji dziecko–matka. Zauważyli jednocześnie, że nie występuje u nich – częsty wśród ludzi i u schwytanych przez ludzi szympansiątek trzymanych w niewoli – zdezorganizowany styl przywiązania, z którym wiążą się zaburzenia emocjonalne i psychiczne. To zaś sugeruje, że styl ten nie jest dobrą strategią przetrwania w naturze.
