Jak zgubić się z premedytacją? O sztuce miejskiego błądzenia na przykładzie Warszawy
3 listopada 2025, 18:32Podróże uczą nas planowania - zaznaczamy konkretne punkty na mapie, rezerwujemy noclegi, czy zapisujemy listę miejsc, które „koniecznie trzeba odwiedzić”. Bywa jednak, że największą przygodą nie jest dotarcie tam, gdzie zamierzaliśmy, tylko… pozwolenie sobie na świadome zgubienie się. W czasach, gdy staramy się, aby wszystko było mierzalne i przewidywalne, sztuka błądzenia staje się luksusem. Zwłaszcza w Warszawie, która szczególnie wynagradza tych, którzy potrafią zwolnić krok i patrzeć uważniej.
Warunkowanie przez słowa tabu
27 lipca 2011, 11:29Czemu ludziom łatwiej przeklinać w języku będącym ich drugim językiem? Dlaczego łatwiej kogoś urazić, używając przekleństwa niż eufemizmu? Psycholodzy z Uniwersytetu w Bristolu uważają, że przyczyną są różnice dotyczące warunkowania, a ogólniej rzecz ujmując – relatywizm lingwistyczny, czyli sposób, w jaki język kształtuje myślenie.
Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego
9 maja 2008, 09:19Jeszcze niedawno sądzono, że każda komórka w organizmie jest zdolna do mierzenia określonych parametrów otoczenia i stosownej autonomicznej reakcji na ich zmianę. Miałaby to być cecha odziedziczona po jednokomórkowych mikroorganizmach, w których pojedyncza komórka jest jednocześnie całym organizmem, toteż "pracuje na własny rachunek" i chroni się przed niekorzystnymi zmianami środowiska we własnym zakresie. Okazuje się jednak, że u organizmów wyższych wykształcone są specjalne "centra decyzyjne", bez których odpowiednia reakcja na bodźce zewnętrzne jest znacznie utrudniona lub nawet niemożliwa.
Szybki rozwój energetyki słonecznej
14 kwietnia 2017, 10:58W roku 2000 na całym świecie zainstalowane były panele słoneczne o łącznej mocy około 4 GW i wydawało się, że energetyka słoneczna raczej nie ma przed sobą przyszłości. Jeszcze w 2002 roku Międzynarodowa Agencja Energii przewidywała, że do roku 2020 zainstalowana globalnie moc energetyki słonecznej wyniesie około 10 GW, a jej udział w światowej produkcji energii będzie praktycznie niezauważalny.
Węgorz-żywa skamieniałość z Palau
17 sierpnia 2011, 10:10Protoanguilla palau to nowo odkryty gatunek węgorza, który zamieszkuje podwodną jaskinię Oceanu Spokojnego. Ze względu na wiele prymitywnych cech ochrzczono go żywą skamieniałością. Jest tak różny od innych węgorzy, że trzeba było utworzyć dla niego osobną rodzinę (Protoanguillidae) i rodzaj (Protoanguilla).
Dlaczego tak trudno pokonać nowotwór?
28 maja 2008, 12:49Kolejne dziesięciolecia XX wieku przynosiły stopniowy wzrost liczby zachorowań na nowotwory. Ta niezwykle złożona grupa chorób, jeszcze na początku poprzedniego stulecia dość rzadkich, w ostatnich dekadach zyskiwała na znaczeniu, ostatecznie zajmując niechlubne miejsce na liście chorób cywilizacyjnych. Jakie właściwości nowotworu decydują o tym, że tak ciężko go pokonać?
Czekolada zapobiega migotaniu przedsionków?
24 maja 2017, 13:01Regularne jedzenie czekolady może obniżać ryzyko rozwoju migotania przedsionków. Korelacja wydaje się najsilniejsza w przypadku 1 porcji (30 g) czekolady na tydzień dla kobiet i 2-6 (60-180 g) dla mężczyzn i oznacza ryzyko niższe o, odpowiednio, 21 i 23%.
Dwóch na jednego to banda łysego
5 września 2011, 09:10Jeżowce są przysmakiem zarówno dla rozgwiazdy z gatunku Marthasterias glacialis, jak i talasomy pawiej, ryby z rodziny wargaczowatych. W pojedynkę nie są w stanie ich schwytać, ale gdy jedne pomogą drugim, już tak. Nicola Galasso z Università degli Studi della Tuscia uważa, że nie jest to prawdziwa współpraca, zwierzęta się też dla siebie nie poświęcają, nie da się jednak ukryć, że nieświadomie sobie pomagają.
Gej jak heteroseksualna kobieta
18 czerwca 2008, 11:43Ivanka Savić i Per Lindström, neurobiolodzy z Karolinska Institutet, badali anatomię mózgu w kontekście seksualności. Zauważyli, że mózgi gejów przypominają mózgi heteroseksualnych kobiet, a lesbijek mózgi heteroseksualnych mężczyzn (Proceedings of the National Academy of Sciences).
Magnetyczna winda Multi porusza się w pionie i poziomie
27 czerwca 2017, 09:31Firma ThyssenKrupp zrealizowała swoją zapowiedź z 2014 roku i zaprezentowała pierwszą windę, która może poruszać się w pionie i poziomie. Urządzenie wykorzystuje silniki liniowe, podobne do tych wykorzystywanych w maglevie i HyperLoop.
