Obieranie wszechświata ze skórki
12 stycznia 2011, 17:30Zanim misja satelity Planck - dokładny pomiar anizotropowego promieniowania mikrofalowego tła - zostanie w pełni wykonana, minie jeszcze kilka lat. Ale już teraz dane z sondy dostarczają nam danych na temat kolejnych, coraz bardziej odległych, warstw wszechświata.
Ostatnim posiłkiem ichtiozaura sprzed 200 mln była kałamarnica
3 października 2017, 13:31Brytyjscy naukowcy odkryli najmniejszego i najmłodszego jak dotąd ichtiozaura Ichthyosaurus communis. Jakby tego było mało, czekała ich jeszcze dodatkowa niespodzianka, bo udało się zidentyfikować zawartość jego żołądka.
To nie konkwistadorzy byli pierwszymi, którzy przynieśli gruźlicę w głąb Ameryki Południowej
14 marca 2022, 12:07Gruźlica, jedna z najbardziej śmiercionośnych chorób zakaźnych, została na szeroką skalę wprowadzona w Amerykach przez kolonizujących je Europejczyków. Hipotezę tę potwierdza chociażby różnorodność jej szczepów, która w Amerykach jest podobna do różnorodności w Europie. Jednak od 1994 roku wiemy, że choroba ta dotarła do Nowego Świata jeszcze zanim zjawili się tam Europejczycy
Perski jedwab Wikingów
5 listopada 2013, 13:59Profesor Marianne Vedeler z Uniwersytetu w Oslo twierdzi, że Wikingowie utrzymywali ze Wschodem bardziej złożone relacje handlowe niż się nam wydaje. Vedeler przez cztery lata prowadziła szczegółowe badania fragmentów jedwabiu i doszła do wniosku, że znaczna jego część została zakupiona w Persji, a nie zrabowana w kościołach z Wysp Brytyjskich.
Więcej energii to więcej efektów – w zderzeniach protonów
7 października 2019, 12:16Gdy proton z dużą energią zderza się z innym protonem lub jądrem atomowym, efektem kolizji są strumienie cząstek wtórnych, w żargonie fizyków nazywane dżetami. Część z nich rozbiega się na boki, jednak część zachowuje kierunek ruchu zbliżony do pierwotnego.
Odnowili wyjątkowy egipski zabytek. W świątyni w Esna można podziwiać znaki zodiaku
29 marca 2023, 10:12Niemiecko-egipski zespół odsłonił kolejny fragment kolorowego odrestaurowanego sufitu w świątyni w Esna. Tym razem odnowiono reprezentację niebios, w skład której wchodzi kompletny zestaw znaków zodiaku. Przedstawienia zodiaku są bardzo rzadkie w egipskich świątyniach. Zodiak to część astronomii babilońskiej i nie pojawia się w Egipcie przed okresem ptolemejskim, wyjaśnia profesor Christian Leitz z Uniwersytetu w Tybindze.
Parkinson we krwi
9 kwietnia 2008, 08:13Zestaw pozwalający na wykrycie we krwi markerów wczesnego stadium choroby Parkinsona oraz Alzheimera prawdopodobnie wejdzie na rynek już w czerwcu. Test, nazwany przez producenta NuroPro, stałby się w ten sposób pierwszym na świecie dostępnym powszechnie badaniem umożliwiającym wczesne diagnozowanie tych schorzeń.
Amerykańskie prawo w sieci
4 listopada 2015, 10:10Miłośników historii, a szczególnie historii prawa, z pewnością ucieszy najnowsza inicjatywa o nazwie "Free the Law" podjęta przez Harvard Law School i platformę badawczo-analityczną Ravel Law. Obie instytucje rozpoczynają digitalizowanie całej kolekcji orzeczeń sądowych będącej w posiadaniu Uniwersytetu Harvarda
Archeolog i birofil Sławomir Dryja odtworzył bogactwo smaku średniowiecznego krakowskiego białego piwa
6 stycznia 2021, 05:09Dr hab. Sławomir Dryja z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie odtworzył recepturę białego piwa, warzonego w średniowieczu w Krakowie. Ze ścian piwnic Pałacu Lubomirskich pobrano osad, a z niego wyodrębniono historyczne drożdże. Dysponując know-how i odpowiednimi drożdżami, naukowiec mógł przywrócić birofilom i nie tylko im Piwo Krakowskie Białe.
Uzyskano najstarszy i najbardziej kompletny genom ze starożytnego Egiptu
8 lipca 2025, 09:54Naukowcy z Instytutu Francisa Cricka i Liverpool John Moores University (LJMU) zskewencjonowali najstarsze DNA z Egiptu. Pochodzi ono od człowieka, który żył 4800–4500 lat temu, a więc w czasach, gdy powstawały pierwsze piramidy. Osiągnięcie zespołu Adelina Morez Jacobs, Pontusa Skoglunda i Linusa Girdlanda-Flinka jest tym bardziej imponujące, że mamy tutaj do czynienia nie tylko z najstarszym, ale i z pierwszym kompletnym ludzkim genomem ze starożytnego Egiptu. To świetnie pokazuje, jak wielkiego postępu dokonano od czasu, gdy w 1985 roku Svante Pääbo rozpoczynał pionierskie badania nad starożytnym egipskim DNA.
