Badacz ewolucji człowieka, Svante Pääbo, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
3 października 2022, 11:00Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny została przyznana Svante Pääbo za odkrycia dotyczące ludzkiej ewolucji oraz genomu wymarłych homininów. Pääbo jest szwedzkim genetykiem, specjalistą od genetyki ewolucyjnej i jednym z najwybitniejszych żyjących badaczy ewolucji człowieka. Zsekwencjonował DNA neandertalczyka, w 2010 roku ogłosił odkrycie nieznanego wcześniej gatunku człowieka, denisowianina.
Bakterie ukrywające się w organizmie pacjenta to istotne źródło zakażeń wewnątrzszpitalnych
16 stycznia 2023, 12:21Zakażenia wewnątrzszpitalne to jeden z najpoważniejszych problemów służby zdrowia we wszystkich krajach świata. W Polsce ulegają im setki tysięcy osób rocznie, a z powodu samej tylko sepsy szpitalnej i zakażenia Clostridioides difficile umiera co roku około 6000 pacjentów. Z bardziej pełnych danych z USA dowiadujemy się, że rocznie umiera tam niemal 100 000 osób, u których zakażenie pojawiło się już po przyjęciu do szpitala
Aktywność fizyczna zmniejsza krwotok śródmózgowy
23 maja 2023, 08:14Regularna aktywność fizyczna może zmniejszyć krwawienie do mózgu u osób z krwotokiem śródmózgowym. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Göteborgu, którzy przeprowadzili badania retrospektywne na 686 osobach leczonych z powodu krwotoku śródmózgowego. Uczeni nie byli w stanie określić związku przyczynowo-skutkowego zaobserwowanego zjawiska, ale jednoznacznie wykazali, że u osób aktywnych fizycznie krwotok był mniejszy, niż u nieaktywnych.
Pierwsze zdjęcie Webba pozwoliło na określenie odległości do niemal 200 galaktyk
2 listopada 2023, 07:05Ponad rok temu, 11 lipca 2022 roku, zaprezentowano światu pierwsze zdjęcie wykonane przez Teleskop Webba, tzw. Webb's First Deep Field. Zobaczyliśmy na nim gromadę galaktyk SMACS 0723, która zawiera co najmniej 7000 galaktyk. Gromada ta jest od lat fotografowana przez Hubble'a i inne teleskopy, wykorzystywana jest też jako soczewka grawitacyjna, dzięki której możemy zobaczyć bardziej odległe obiekty. Dotychczas jednak naukowcy nie potrafili dokładnie określić odległości do poszczególnych galaktyk w SMACS 0723. Udało się to dopiero dzięki zdjęciu Webba.
Udało się zmierzyć oddziaływanie grawitacji na najmniejszą masę
28 lutego 2024, 10:03Nauka do dzisiaj nie rozumie oddziaływania grawitacji na poziomie kwantowym. Sam Einstein nie wiedział, w jaki sposób można połączyć jego ogólną teorię względności (OTW) z mechaniką kwantową. Naukowcy od 100 lat próbują zunifikować mechanikę kwantową i opisywane przez nią oddziaływania z oddziaływaniami grawitacyjnymi w skali makro, opisanymi OTW. Gdyby udało się stworzyć spójną teorię grawitacji kwantowej, to być może powstałaby tzw. teoria wszystkiego, opisująca wszystkie znane oddziaływania. Ostatnio przeprowadzony eksperyment przybliża nas do tego celu.
Pszczoły potrafią wykryć różne rodzaje nowotworu płuc u człowieka
28 czerwca 2024, 10:43Pszczoła miodna może wykrywać chemiczne biomarkery nowotworu płuc w ludzkim oddechu, informują badacze z Michigan State University. Co więcej, z przeprowadzonych przez nich eksperymentów wynika, że pszczoły są w stanie odróżnić poszczególne rodzaje nowotworu płuc na podstawie samego zapachu komórek na szalce laboratoryjnej. Odkrycie to może doprowadzić do opracowania nowych testów pozwalających na wczesne wykrycie choroby.
Jedna z najlepiej zbadanych czarnych dziur zaskoczyła naukowców. Ma dodatkowego towarzysza
30 października 2024, 11:34Wiele z odkrytych dotychczas czarnych dziur jest częścią układu podwójnego. Układy takie składają się z krążących wokół siebie czarnej dziury oraz innego obiektu – jak gwiazda, gwiazda neutronowa czy druga czarna dziura. Astronomowie z MIT-u i Caltechu poinformowali właśnie o zaskakującym odkryciu. Jedna z najlepiej przebadanych czarnych dziur, klasyfikowana jako część układu podwójnego, okazała się wchodzić w skład układu potrójnego.
Czy zmiana pojedynczego aminokwasu pomogła w rozwoju złożonej mowy?
18 lutego 2025, 12:11Pochodzenie języka wciąż stanowi tajemnicę. Nie wiemy, kiedy nasi przodkowie zaczęli mówić, czy jesteśmy jedynym gatunkiem na Ziemi zdolnym do złożonej komunikacji głosowej. Nie wiemy też, czy jesteśmy jedynym gatunkiem hominina, który posługiwał się zaawansowaną mową. Wiemy za to, że nasi najbliżsi kuzyni, neandertalczycy, posiadali struktury anatomiczne konieczne do produkcji mowy oraz wariant genu łączony ze zdolnością mówienia. Jednak dotychczasowe badania sugerują, że ich zdolności językowe były bardzo ograniczone w porównaniu z naszymi
Zamieszkanie z partnerem pomaga bulimiczkom
29 sierpnia 2006, 15:19W najnowszym numerze magazynu International Journal of Eating Disorders poinfomowano o badanich, których wyniki sugerują, iż u młodych kobiet z bulimią następuje złagodzenie symptomów choroby po tym, jak wyjdą za mąż lub zamieszkają ze swoim partnerem. Nie znaczy to jednak, że choroba zostaje wyleczona.
Odkryto gen bólu
14 grudnia 2006, 12:21Naukowcy odkryli gen, którego uszkodzenie powoduje, że niektóre dzieci nie czują bólu. Wbrew pozorom taka sytuacja nie jest błogosławieństwem dla osób mających uszkodzony gen.
