Najstarszy dowód na użycie halucynogenów w peruwiańskich Andach
9 maja 2025, 10:29Na długo zanim pojawiło się imperium Inków, na terenie dzisiejszego Peru istniała kultura Chavín. Jej przedstawiciele tworzyli wielkie kamienne budowle, znali metalurgię, udomowili lamy. Żyli w hierarchicznym społeczeństwie rolniczym, na czele którego stała niewielka elita. Teraz, dzięki pracy archeologów z Peru, Chile, Argentyny i USA dowiedzieliśmy się, że jednym z atrybutów władzy w kulturze Chavín był dostęp do środków halucynogennych. Uczeni znaleźli bowiem najstarsze bezpośrednie dowody używania halucynogenów w peruwiańskich Andach.
Udomowiliśmy zboża, by produkować piwo?
13 września 2018, 10:17Odkrycie zespołu prowadzonego przez Li Liu, profesor archeologii Chin z Uniwersytetu Stanforda, może na nowo rozgrzać spór o to, co było pierwsze: chleb czy piwo? W jaskini znajdującej się na terenie Izraela naukowcy znaleźli ślady związane z produkcją piwa. Są one o tysiące lat starsze od dowodów na uprawę zbóż na Bliskim Wschodzie
Peruwiańscy perypatetycy
27 stycznia 2009, 09:06Na przestrzeni kilkudziesięciu lat geoglifom z peruwiańskich płaskowyżów przypisywano wiele funkcji. Miały być lądowiskami dla obcych, kalendarzem astronomicznym, systemem nawadniającym pustynię czy bieżnią do rozgrywania zawodów. Tomasz Gorka z Uniwersytetu w Monachium przychyla się jednak do koncepcji, zgodnie z którą wzory powstały na potrzeby wiernych – poruszali się oni wzdłuż ścieżek podczas odprawiania rytuałów. Wersję tę uprawomocniają pomiary geologiczne.
Pod wiejskim domem rabusie trafili na komorę z niezwykłym nowoasyryjskim reliefem
13 maja 2022, 10:40Pod jednym z domów we wsi Başbük w południowo-wschodniej Turcji dokonano niezwykłego odkrycia. Znaleziono tam podziemny kompleks z nowoasyryjskiej epoki żelaza z niezwykle interesującą sztuką naskalną. Nieukończone dzieło przedstawiające procesję bogów pokazuje proces stapiania się różnych kultur.
Artefakty ze studni pozwalają poznać kulturę z czasów kilku cywilizacji
13 sierpnia 2014, 11:14Podczas 4-letnich wykopalisk studni ze stanowiska w toskańskiej Cetamurze zespół z Uniwersytetu Stanowego Florydy odkrył artefakty z ponad 15 stuleci etruskiej, rzymskiej i średniowiecznej cywilizacji.
W Europie już 12 000 lat temu celowo modyfikowano kształt czaszki
11 sierpnia 2025, 10:37Szczątki sprzed 12 500 lat odkryte w jaskini Arene Candide we Włoszech noszą ślady modyfikacji czaszki. Szkielet AC12, należący do dorosłego mężczyzny, został znaleziony w latach 40. XX wieku w kontekście ceremonii pogrzebowych, złożono go w niszy nad innym grobem. Odkrywcy uznali, że wydłużona czaszka to wynik choroby lub urazu. Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports wskazują jednak na coś zupełnie innego – świadome kształtowanie czaszki w dzieciństwie.
Prehistoryczna miniaturyzacja kwarcu dowodem na zaawansowanie społeczeństw
13 maja 2019, 10:11Wzrost użycia kwarcu do produkcji narzędzi świadczy o zaawansowaniu społeczeństw sprzed wielu tysięcy lat, twierdzą autorzy najnowszych badań. Archeolodzy uważają, że kwarc, mimo że jest trudny w obróbce, a prehistoryczne społeczności miały do dyspozycji materiały, z których łatwiej byłoby wytwarzać narzędzia, został wybrany ze względu na swoją symbolikę.
Razem mniej boli
16 września 2009, 12:38Badanie ekipy wioślarzy z Uniwersytetu Oksfordzkiego wykazało, że ćwicząc razem, sportowcy mogli tolerować 2-krotnie silniejszy ból niż przy samodzielnym wysiłku.
Lepsza jakość snu – jak ją osiągnąć?
15 grudnia 2022, 18:33Problemy ze snem dotyczą dziś bardzo wielu osób. Sprzyja im współczesne tempo życia i brak czasu na wypoczynek. Jednak warto dbać o jak najzdrowszy sen. Czasami wystarczą niewielkie zmiany, które ułatwią zasypianie i poprawią jakość odpoczynku. Sprawdź, jakie są sprawdzone sposoby na regenerujący sen!
Geoglify z Kazachstanu
23 września 2014, 13:14Dzięki Google Earth w północnym Kazachstanie odkryto ponad 50 geoglifów o różnych kształtach, w tym okręgu czy swastyki. Mają one od 90 do 400 m średnicy.
