Włoski cmentarz źródłem wskazówek nt. ewolucji przecinkowca cholery
16 lutego 2015, 13:24Naukowcy mają nadzieję, że wykopaliska cmentarza przy kościele w Badìa Pozzéveri w Toskanii pozwolą zrekonstruować ewolucję przecinkowca cholery (Vibrio cholerae).
Wielkie modele językowe (LLM) generują język podobnie jak ludzie
15 maja 2025, 08:33Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego i Allen Institute for AI ze zdumieniem zauważyli, że wielkie modele językowe (LLM) – takie jak używane np. przez ChatGPT – generalizują wzorce językowe podobnie jak ludzie, poprzez analogie a nie ścisłe trzymanie się zasad. Badacze postanowili sprawdzić, na ile prawdziwe jest powszechnie panujące przekonanie, że LLM generują swoje wypowiedzi na podstawie obowiązujących zasad, które wydedukował z danych treningowych. Tymczasem okazało się, że – podobnie jak ludzie – modele językowe posługują się przykładami i analogiami podczas tworzenia nieznanych sobie słów.
Wykorzystanie gazów jelitowych do diagnozowania chorób
13 marca 2015, 11:54Gazy produkowane przez bakterie zamieszkujące przewód pokarmowy mogą się przyczyniać do chorób żołądkowo-jelitowych. Australijscy naukowcy zaprezentowali metody monitorowania za ich pośrednictwem stanu zdrowia. W ramach jednej z nich trzeba by połknąć elektroniczny czujnik gazów w formie pigułki.
Chmura wysokoenergetycznych cząstek odkryta wokół bardzo odległej gromady galaktyk
30 czerwca 2025, 11:39Wokół jednej z najbardziej oddalonych gromad galaktyk zauważono rozległą chmurę wysokoenergetycznych cząstek. Struktura znajduje się w odległości 10 miliardów lat świetlnych od Ziemi i jest najbardziej odległym od nas radiowym mini-halo. Znajduje się 2-krotnie dalej, niż wcześniej znana analogiczna struktura.
Tracimy bioróżnorodność
2 kwietnia 2015, 11:28W Nature opublikowana badania dotyczące zmian w bioróżnorodności na przestrzeni ostatnich 500 lat. Dowiadujemy się z niego, że do roku 2005 zmiany w użytkowani ziemi doprowadziły średnio do 14% spadku liczby gatunków w lokalnych ekosystemach
Hubble zbadał gościa spoza Układu Słonecznego. 3I/ATLAS to najszybszy obiekt w swej klasie
9 sierpnia 2025, 09:11Astronomowie z NASA przeprowadzili szczegółowe obserwacje międzygwiezdnej komety 3I/ATLAS – trzeciego znanego obiektu tego typu, który odwiedził Układ Słoneczny. Wykorzystano do tego Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz obserwatorium Neil Gehrels Swift. Celem było określenie rozmiaru jądra, charakteru aktywności i składu chemicznego tego niezwykle rzadkiego gościa spoza naszego systemu planetarnego.
Białko układu odpornościowego reguluje wrażliwość na gorycz
21 kwietnia 2015, 11:21Czynnik martwicy nowotworu (ang. tumor necrosis factor, TNF), wydzielane przez komórki układu odpornościowego białko z grupy cytokin, nie tylko indukuje stan zapalny, ale i pomaga regulować wrażliwość na gorycz.
Jony w rozbłyskach słonecznych osiągają 6-krotnie wyższe temperatury niż sądzono
17 września 2025, 15:00Jony wystrzeliwane podczas rozbłysków słonecznych są 6,5-krotnie cieplejsze niż dotychczas sądzono, donoszą naukowcy z Wielkiej Brytanii i USA. Ich odkrycie stanowi jednocześnie rozwiązanie zagadki, która od lat 70. XX wieku trapiła specjalistów zajmujących się badaniem naszej gwiazdy. Wówczas zauważono, że linie spektralne promieniowania słonecznego są szersze niż spodziewane w zakresie ekstremalnego ultrafioletu i promieniowania rentgenowskiego. Przez 50 lat uważano, że ma to związek z turbulencjami, jednak nikt nie potrafił zidentyfikować natury tych turbulencji, co stawiało całą hipotezę pod znakiem zapytania.
Szczepionka DNA na nadciśnienie
28 maja 2015, 11:54W przyszłości za pomocą szczepionki będzie można obniżać ciśnienie krwi nawet na pół roku.
Szympansy zmieniają przekonania pod wpływem lepszych dowodów. Ty też tak potrafisz?
31 października 2025, 09:24Szympansy mogą mieć z ludźmi jeszcze więcej wspólnego, niż nam się wydaje. W Science ukazały się właśnie wyniki badań wskazujących, że zwierzęta te potrafią racjonalnie myśleć i zmieniać swoje przekonania pod wpływem nowych informacji. Eksperymenty zostały przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Utrechcie, Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, University of St. Andrews, University of Portsmouth oraz Nsamba Island Chimpanzee Sanctuary.
