Kobiety latami czekają na diagnozę endometriozy, bo system ignoruje ich chorobę
23 stycznia 2024, 12:19Diagnostyka endometriozy, wyniszczającej organizm i życie choroby, która może być odpowiedzialna nawet za około 47% przypadków niepłodności wśród kobiet, zajmuje całe lata. Na to opóźnienie ma wpływ zarówno brak wiedzy medycznej, rozpowszechnione mity, jak i lekceważenie choroby przez systemy opieki zdrowotnej. O opóźnieniach w diagnostyce wiadomo nie od dzisiaj, jednak nie prowadzono szerzej zakrojonej analizy problemu
Za kilka lat cukrzycy mogą pozbyć się igieł i będą przyjmować insulinę doustnie
22 stycznia 2024, 12:00Na całym świecie żyje około 425 milionów ludzi chorujących na cukrzycę, a 75 milionów z nich musi codziennie przyjmować insulinę w zastrzykach. Dzięki pracom naukowców z najdalej na północ położonego uniwersytetu na świecie, Uniwersytetu w Tromsø (Norwegia), osoby te będą mogły pozbyć się strzykawek i zaczną zażywać doustną insulinę. A będzie można ją podawać nie tylko w formie tabletek, ale na przykład w gorzkiej czekoladzie.
Globalne ocieplenie spowolni tempo erozji w górach. Ale najpierw je przyspieszy
22 stycznia 2024, 10:24Koniec ostatniej epoki lodowej wiązał się z olbrzymimi zmianami krajobrazu. Wycofujące się lodowce pozostawiły po sobie chociażby moreny, płynąca woda żłobiła doliny, a na odsłoniętych szczytach górskich dochodziło do obrywów skalnych. Doktor Daniel Draebing z Uniwersytetu w Utrechcie badał europejskie Alpy, by sprawdzić wpływ ocieplenia klimatu na zmianę tempa erozji. Teoretycznie przewiduje się, że wycofanie się lodowców spowodowało zmniejszenie erozji.
Wielkie złoża wody na równiku Marsa
22 stycznia 2024, 05:54Ponad 15 lat temu Mars Express zbadał marsjańską Medusea Fossea Formation (MFF) i zauważył wielkie depozyty o głębokości 2,5 kilometra. Wówczas nie było jasne, czym one są. Niedawno orbiter odwiedził ponownie ten obszar i tym razem dokładnie określił, z czym mamy do czynienia. Ponownie zbadaliśmy MFF, wykorzystując nowe dane z radaru MARSIS i stwierdziliśmy, że formacja jest grubsza niż sądziliśmy, ma 3,7 kilometra, mówi główny autor badań, Thomas Watters ze Smithsonian Institution.
Od 200 lat naukowcy próbują rozwiązać zagadkę tajemniczych plam na rzeźbach z Partenonu
19 stycznia 2024, 16:31W 1688 roku z Aten do Kopenhagi dotarły dwa fragmenty rzeźb, głowa mężczyzny z brodą oraz głowa młodzieńca. Był to prezent dla króla Danii Chrystiana V. Opisano je jako pochodzące z jednego z siedmiu cudów świata, świątyni Artemidy w Efezie. Około 140 lat później dwóch naukowców, którzy odwiedzili królewską kunstkamerę, stwierdziło, że pochodzą one z Partenonu. W 1830 roku, na rzeźbach z Partenonu przechowywanych w British Museum, zauważono brązowe plamy. Okazało się, że występują też na rzeźbach z Kopenhagi. Duńczycy poinformowali właśnie o wynikach badań przeprowadzonych za pomocą najnowocześniejszych technik.
Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego
19 stycznia 2024, 06:44Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).
Grenlandia straciła 20% lodu więcej niż dotychczas szacowano
18 stycznia 2024, 13:59Lądolód grenlandzki stracił w ciągu ostatnich 4 dekad około 20% masy więcej niż dotychczas sądzono, wynika z najnowszej analizy przeprowadzonej przez należące do NASA Jet Propulsion Laboratory. Olbrzymia większość lodowców znacząco się wycofała, a utrata lodu przyspiesza. Dotychczas nie miało to bezpośredniego przełożenia na poziom oceanów, może mieć jednak w przyszłości wpływ na cyrkulację oceaniczną.
Naukowcy z Białegostoku informują, że testowana przez nich folia rzeczywiście ratuje życie ptaków
17 stycznia 2024, 16:47Pół roku temu informowaliśmy, że Uniwersytet w Białymstoku, we współpracy z Fundacją Szklane Pułapki, austriacką organizacją BirdShades i firmą Unidevelopment SA rozpoczął testy folii mającej chronić ptaki przed śmiertelnymi zderzeniami ze szklanymi powierzchniami. W ramach testów niewidoczną dla człowieka folią pokryto 300 m2 szklanych ścian budynku na uniwersyteckim kampusie. Folia zawiera regularnie powtarzający się wzór widoczny w ultrafiolecie, który odbierają ptasie oczy. Teraz, po kilku miesiącach testów, nadeszła świetna wiadomość – folia działa.
Naukowcy zidentyfikowali starożytny zespół Turnera i inne zaburzenia rozwoju płci sprzed wieków
17 stycznia 2024, 09:43Dzięki opracowaniu nowej technologii badania chromosomów w dawnych genomach naukowcom udało się zidentyfikować pierwszą żyjącą w starożytności osobę, która cierpiała na zespół Turnera z kariotypem mozaikowym. Zespół Turnera to zespół wad wrodzonych spowodowanych całkowitym lub częściowym brakiem jednego chromosomu X. Cierpiące nań kobiety charakteryzuje niski wzrost, nieprawidłowe proporcje ciała, nieprawidłowe ukształtowanie gonad prowadzące do niepłodności czy słabiej zaznaczone cechy płciowe.
Gigantyczna struktura we wszechświecie rzuca wyzwanie teoriom kosmologicznym
16 stycznia 2024, 12:34Nowo odkryta gigantyczna struktura w przestrzeni kosmicznej rzuca wyzwanie naszemu rozumieniu wszechświata. Wielki Pierścień (The Big Ring) ma średnicę 1,3 miliarda lat świetlnych, a jego obwód liczy około 4 miliardów lat. Znajduje się w odległości 9,2 miliarda lat świetlnych od Ziemi. To już druga wielka struktura odkryta przez doktorantkę Alexię Lopez z University of Central Lancashire. Przed dwoma laty Alexia zauważyła Wielki Łuk na Niebie (Giant Arc on the Sky) o długości 3,3 miliarda lat świetlnych
