Systemy AI emitują tyle CO2 co Nowy Jork, a ich zużycie wody sięga 9% zużycia całej Polski

19 grudnia 2025, 18:17

Od czasu upublicznienia systemu ChatGPT pod koniec 2022 roku jesteśmy świadkami niezwykłej popularności i rosnącego zapotrzebowania na systemy sztucznej inteligencji. Już w 2024 roku Międzynarodowa Agencja Energii szacowała, że systemy AI odpowiadają za 15% zapotrzebowania centrów bazodanowych na energię (z wyłączeniem systemów do kopania kryptowalut). Jednocześnie IEA oceniała, że systemy bazodanowe na całym świecie zużywają 182 milionów ton CO2 i 560 miliardów litrów wody. Są to jednak szacunki bardzo niedokładne.



CERN zapisał 1 eksabajt danych z LHC. Gdyby to był film, oglądalibyśmy go przez 50 tys. lat

18 grudnia 2025, 15:32

Ilość danych zebranych podczas eksperymentów prowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów przekroczyła 1 eksabajt. A trzeba przy tym pamiętać, że nie wszystkie informacje są zapisywane. Podczas pracy akceleratora co sekundę zderzane są miliardy protonów. Zderzenia te niosą ze sobą gigantyczną ilość informacji. Najpierw są one przepuszczane przez specjalny filtr, który usuwa z nich zdecydowaną większość. Zapisywana jest niewielka część z nich. I to te dane są później analizowane, dzięki nim dowiadujemy się o kolejnych odkryciach.


Mieszkańcy Pompejów w grubych wełnianych ubraniach. Czy znamy prawdziwą datę erupcji?

18 grudnia 2025, 14:08

Badacze z grupy ÁTROPOS, którzy na Universitat de València zajmują się badaniem kultury śmierci, stwierdzili na podstawie odlewów ciał ofiar erupcji w Pompejach, że warunki pogodowe panujące w mieście były odmienne od tego, czego się należałoby spodziewać. Ofiary z Pompejów nosiły, zarówno w budynkach jak i poza nimi, wełniane tuniki i gęsto tkane wełniane płaszcze. Musimy przy tym pamiętać, że przez setki lat uważano, iż erupcja miała miejsce 24 sierpnia 79 roku. Taką bowiem datę znamy z listu Pliniusza Młodszego do Tacyta. Badania Hiszpanów to kolejny dowód, że przyjęte powszechnie datowanie jest błędne.


Przed 1400 laty w wielkim mieście Majów kobieta została najwyższym władcą

30 października 2025, 10:07

Przed 1400 laty w mieście Majów Cobá rządziła królowa Ix Ch’ak Ch’een, poinformowali naukowcy z meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii. Imię władczyni z VI wieku udało się poznać dzięki odnalezieniu w ubiegłym roku i odczytaniu tzw. Kamienia Fundacyjnego. To pierwszy monument powiązany ze zbiornikiem wodnym w Cobá i jeden z największych takich zabytków w całej strefie archeologicznej Quintana Roo.


Ludzie są jednak odpowiedzialni za wytępienie megafauny Ameryki Południowej?

6 października 2025, 11:30

W Ameryce Południowej istnieją setki tajemniczych tuneli, które mogą być norami wykopanymi przez paleolityczną megafaunę, jak wielkie naziemne leniwce. Dotychczas winą za zagładę plejstoceńskiej megafauny Ameryki Południowej obarczano zmiany klimatu. Zakładano bowiem, że megafauna stanowiła marginalne źródło pożywienia tamtejszych łowców-zbieraczy. W Science Advances ukazał się jednak artykuł, którego autorzy stwierdzają, że to ludzie wytępili megafaunę i przytaczają dowody na powszechne spożywanie wielkich zwierząt oraz zmianę diety ludzi po ich zniknięciu.


Jak tatuowali się Scytowie? Naukowcy i tatuażyści zbadali tatuaże kobiety sprzed 2500 lat

4 sierpnia 2025, 16:02

Pochodzące z VI-IV wieku p.n.e. cmentarzysko kurhanowe Pazaryk reprezentuje klasyczny etap rozwoju miejscowego wariantu kultury scytyjskiej. Jest słynne z zachowanych zabytków z materiałów organicznych, szkieletów koni ze wspaniałymi uprzężami i najstarszymi siodłami, odzieży i instrumentów muzycznych. Już w latach 40. XX wieku na skórze jednego z pochowanych mężczyzn zauważono tatuaże. W XXI wieku, dzięki zastosowaniu nowoczesnych technik obrazowania, okazało się, że wspaniałe tatuaże pokrywają skórę większej liczby ludzi.


Wielki but z północy. Rubieży Imperium Romanum bronili bardzo wysocy żołnierze

2 lipca 2025, 12:43

Wielkie buty z Wału Hadriana. Północnych rubieży Imperium Romanum bronili przed barbarzyńcami wyjątkowo wysocy żołnierze.W słynnym rzymskim forcie Vindolanda odkryto około 5000 skórzanych butów, które dają specjalistom niezwykły wgląd w życie dzieci, kobiet i mężczyzn zamieszkujących 2000 lat temu to wyjątkowe miejsce. Vindolanda Trust prowadzi też pięcioletni projekt badawczy w położonym kilkanaście kilometrów na zachód od Vindolandy Magna Roman Fort zwanym Carvoran Roman Fort. W bieżącym roku rozpoczęto prace w rowie obronnym chroniącym obóz od północy i dokonano tam niezwykle interesującego odkrycia.


Jakie maszyny są potrzebne do przeprowadzenia orki?

18 kwietnia 2025, 13:18

Do najstarszych zabiegów rolniczych, przeprowadzanych niemal od zarania rolnictwa, zaliczamy orkę. Polega ona na zagłębieniu się w glebę, podcięciu jej, a następnie odwróceniu jej pod ściśle skalkulowanym kątem. Produktem orki jest skiba, czyli odcięty lemieszem pas roli, który przesuwa się do bruzdy. Bruzda z kolei stanowi rowek powstały po wyoraniu skiby. A po co to wszystko? Dzięki orce kruszymy wierzchnią warstwę gleby, która ulega ubiciu i zaskorupieniu na skutek prowadzenia po niej ciężkich maszyn rolniczych. Dzięki temu ziemia zostaje spulchniona i napowietrzona, jest gotowa do przyjęcia wody i nawozów, a jednocześnie pozbywamy się części chwastów i resztek roślinnych. Sprawdź, jakie maszyny są niezbędne do wykonania orki, a których możemy używać wspomagająco.


Średniowieczne grafitti w Wieczerniku zakończy spór historyczny prowadzony od 600 lat?

18 kwietnia 2025, 10:21

W jednym z najświętszych miejsc chrześcijaństwa – w Wieczerniku na wzgórzu Syjon – znaleziono niezwykle interesujące średniowieczne graffiti, w tym herb z Austrii, rzadkie ślady pozostawione przez kobietę czy napis, który może rozstrzygnąć trwający od 600 lat spór historyczny. Odkrycie, dokonane przez naukowców z Austriackiej Akademii Nauk oraz Izraelskiej Służby Starożytności, pokazuje, jak różnorodny był skład etniczny ludzi, którzy pielgrzymowali do Ziemi Świętej.


Masa neutrino jest co najmniej milion razy mniejsza niż masa elektronu

14 kwietnia 2025, 10:38

Masa neutrina jest co najmniej milion razy mniejsza niż masa elektronu, informują naukowcy z Karlsruhe Tritium Neutrino (KATRIN). Badania określiły nową górną granicę możliwej masy neutrino na podstawie 36 milionów pomiarów. Dzięki nim wiemy, że wynosi ona nie więcej niż 0,45 elektronowolta (eV). Masa elektronu, kolejnej z najlżejszych cząstek elementarnych, to 511 000 elektronowoltów.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy