Bogactwo i zaludnienie sprzyjają inwazjom
16 czerwca 2010, 17:19Pojawianie się gatunków obcych, inwazyjnych, które potrafią niszczyć całe ekosystemy, jest często wiązane m.in. za zmianami klimatycznymi. Jednak badania przeprowadzone przez międzynarodową grupę 26 naukowców wykazały, że najważniejszymi czynnikami są bogactwo ludzi oraz gęstość zaludnienia.
Czesi znaleźli w słodkiej wodzie dziesiątki nieznanych wirusów, w tym prawdziwego giganta
21 listopada 2024, 11:49Naukowcy z Centrum Biologii Czeskiej Akademii Nauk odkryli 40 nieznanych dotychczas wirusów występujących w wodzie pitnej, które infekują mikroorganizmy morskie. Pierwszy z nich, szczegółowo opisany Budvirus – którego nazwa pochodzi od Czeskich Budziejowic – należy do grupy gigantycznych wirusów (niektóre z nich są większe od bakterii) i atakuje jednokomórkowe glony, kryptomonady (kryptofity). Okazało się, że Budvirus odgrywa olbrzymią rolę w naturze, kontrolując zakwit glonów i utrzymując równowagę w środowisku wodnym.
Nietoperze kontra ćmy – walka na podchody
22 sierpnia 2010, 09:40Wojna nietoperzy i ciem na skuteczność wykrywania ofiar i skuteczność unikania drapieżcy jest jednym z najlepszych przykładów przystosowywania się ewolucyjnego. Naukowcy z Bristolu odsłonili kolejny etap tego wyścigu zbrojeń.
W Utah powstały nowatorskie płaskie soczewki dla astronomii i astrofotografii
5 marca 2025, 10:54Soczewki od wieków wyglądają podobnie. Są zagięte, by skupiać padające światło. Zwiększając ich możliwości musimy zwiększyć rozmiary i masę. A to poważny problem, szczególnie w astronomii i astrofotografii. Istnieją co prawda lżejsze i cieńsze alternatywy, jednak są kosztowne, trudne w produkcji i mają ograniczone możliwości. Profesor Rajesh Menon i jego koledzy z University of Utah opracowali obiecujące rozwiązanie – płaskie soczewki o dużej aperturze, które równie efektywnie jak tradycyjne skupiają światło, zachowując jednocześnie kolory.
Oleje rybie zwiększają ryzyko raka jelita grubego
6 października 2010, 08:50Oleje rybie, od lat wysławiane jako suplementy diety sprzyjające zdrowiu serca i stawów, wywołały u myszy laboratoryjnych poważne zapalenie okrężnicy i raka jelita grubego – donoszą naukowcy z Michigan State University.
W Rumunii znaleziono narzędzia kamieniarza z epoki sprzed rzymskiego podboju
12 maja 2025, 14:49W kamieniołomie Măgura Călanului w Rumunii znaleziono zestaw kilkunastu narzędzi kamieniarza z przedrzymskiej epoki żelaza. Dzięki znalezieniu narzędzi w miejscu, w którym były wykorzystywane, gdzie pozostawiły ślady na skałach, naukowcy będą w stanie lepiej poznać techniki wydobywania i obróbki kamienia w starożytnej Dacji. Niestety kontekst historyczny narzędzi został zniszczony przez rabusiów, nie poznamy więc wszystkich informacji, do których można by dotrzeć, gdyby na narzędzia trafili archeolodzy.
Pomiar stawowego zużycia materiału
24 listopada 2010, 13:00Ferrografia jest od dawna stosowana do analizy olejów, smarów i płynów hydraulicznych. Próbkę umieszcza się w silnym polu magnetycznym. W ten sposób można np. odseparować cząstki pochodzące ze zużycia silników. Teraz naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie chcą zastosować zmodyfikowaną wersję tej metody – bioferrografię – do oceny stanu implantów ortopedycznych, skuteczności leków czy diagnozowania różnych chorób, np. nowotworów, na wczesnych etapach.
Tajemnica komórek jajowych rozwiązana. Wiemy, jak zachowują młodość przez dekady
24 lipca 2025, 10:29Kobiety rodzą się z 1-2 milionami oocytów, z których powstają komórki jajowe. Do menopauzy ich liczba spada do kilkuset. Każda z tych komórek musi przez około 50 lat unikać zużycia się, by móc dojrzeć i być gotową do zapłodnienia. Nowe badania pokazują, w jaki sposób komórki to osiągają. Badając ponad 100 świeżo podarowanych nam jajeczek, największy zbiór tego typu, odkryliśmy zadziwiająco minimalistyczną strategię, która pomaga komórkom pozostać w stanie dziewiczym przez wiele lat, mówi doktor Elvan Böke z Centre for Genomic Regulation.
Neurologiczne podłoże emocjonalnego analfabetyzmu
18 stycznia 2011, 17:29Niemieccy naukowcy z Uniwersytetu w Düsseldorfie opisali mechanizm neurologiczny, leżący u podłoża niezdolności do rozumienia i wyrażania emocji, czyli aleksytymii. Wyniki badań opublikowano w piśmie Psychotherapy and Psychosomatics.
Dlaczego rośnie liczba zdiagnozowanych nowotworów u osób przed 50. rokiem życia?
1 października 2025, 16:47W ostatnich latach coraz częściej słyszymy o rosnącej liczbie nowotworów u osób przed 50. rokiem życia. Media częściej informują o takich przypadkach, szczególnie gdy nowotwór zostanie zdiagnozowany u osoby znanej. To zwiększone zainteresowanie nowotworami u ludzi młodych spowodowało wzrost liczby artykułów naukowych na ten temat oraz zmianę zaleceń dotyczących badań przesiewowych. Na przykład w USA zalecono, by badania pod kątem raka okrężnicy robić po 45., a raka piersi po 40. roku życia.
