![](/media/lib/506/n-ballady-i-romanse-99053da17e9f3de17a106c8bb202c821.png)
Narodowe Czytanie 2022: można się zgłaszać do wspólnej lektury „Ballad i romansów” Mickiewicza
10 czerwca 2022, 11:09W sobotę 3 września odbędzie się finał 11. odsłony Narodowego Czytania. Lekturą tegorocznej edycji są „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza. Formularz dla instytucji zainteresowanych udziałem w akcji znajduje się na stronie Kancelarii Prezydenta.
![](/media/lib/516/n-alexander_the_great_mosaic-604e63ac2e5fa1583f7b7dcf7f2e106e.jpg)
Wirus opryszczki jest młodszy niż przypuszczano. Aleksander Wielki pomógł mu się rozpowszechnić
24 sierpnia 2022, 12:48DNA pozyskane z zębów zmarłych przed wiekami ludzi wskazuje, że wirus opryszczki HSV-1, jest znacznie młodszy niż przypuszczano, a rozpowszechnił się na świecie wskutek wynalezienia romantycznych pocałunków i podbojów Aleksandra Wielkiego. Dotychczas sądzono, że HSV-1 pojawił się w Afryce przed ponad 50 000 laty, jednak z artykułu opublikowanego na łamach Science Advances dowiadujemy się, że wirus ten powstał około 5000 lat temu.
![](/media/lib/526/n-ryugu-9f25c509c1a73c82253394a13ababae0.jpg)
Ryugu – przybysz z odległych krańców Układu Słonecznego
4 listopada 2022, 09:27Przed dwoma laty japońska sonda Hayabusa 2 przywiozła na Ziemię próbki asteroidy Ryugu. Międzynarodowy zespół naukowcy opisał właśnie szczegółowy skład asteroidy. Z ich badań wynika, że Ryugu nie powstała w miejscu, w którym sonda pobrała próbki. Jest przybyszem z daleka.
![](/media/lib/535/n-kryptografia-199f828025f1cd765b03692ba70a05ee.jpg)
Kryptograficzny Nobel 2022
19 stycznia 2023, 22:31W dzisiejszym świecie bezpieczeństwo przekazywania informacji stało się niezwykle istotnym elementem naszego codziennego życia. Większość z nas, nawet nie zdaje sobie sprawy, jak często korzysta z dobrodziejstw dziedziny nauki, jakim jest kryptografia. Za każdym razem, kiedy przeglądamy internet, wysyłamy do kogoś wiadomość czy logujemy się do banku towarzyszy nam szyfrowanie.
![](/media/lib/547/n-guz-jajnika-91d5ef481e2b934bb00e899529a25311.jpg)
W szpitalu w Świdnicy usunięto pacjentce guz jajnika ważący ok. 20 kg
20 kwietnia 2023, 12:17Specjaliści ze świdnickiego Szpitala „Latawiec” usunęli 38-letniej pacjentce ważący ok. 20 kg guz jajnika. Operacja odbyła się na początku kwietnia, ale placówka dopiero teraz zamieściła informację na ten temat w swoich mediach społecznościowych.
![](/media/lib/555/n-dezinformacja-c1b01d06ca3f832b0560b13903d2bb71.jpg)
Młodzi dorośli to pokolenie najbardziej podatne na fake newsy
7 lipca 2023, 06:12To młodzi ludzie, a nie starsi, mają większe problemy z odróżnieniem fake newsów od prawdy, a najłatwiej oszukać tych, którzy spędzają w internecie najwięcej czasu. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych za pomocą pierwszego naukowo zwalidowanego testu badającego podatność na dezinformację, MIST (Misinformation Susceptilibity Test). Szybki dwuminutowy quiz daje bardzo solidne podstawy do wskazania, na ile badana osoba ulega dezinformacji zalewającej przestrzeń wirtualną.
![](/media/lib/568/n-herectus-c91a05ea1342bb9aec598ce6a33cfcad.jpg)
Homo erectus migrował z Afryki przez zielony korytarz
12 grudnia 2023, 10:53Około 6 milionów lat temu zaczęły rozchodzić się linie rozwojowe szympansa i człowieka. Proces ten trwał przez kilka milionów lat, w czasie których nasi wcześni przodkowie coraz bardziej różnili się od szympansów, zeszli z drzewa i przyjęli postawę wyprostowaną, co pozwoliło im na uwolnienie górnych kończyn i wykorzystanie ich do manipulowania otoczeniem, a z czasem do używania narzędzi. W końcu mniej więcej 2,1 miliona lat temu prawdopodobny bezpośredni przodek naszego gatunku, Homo erectus, wyemigrował z Afryki.
![](/media/lib/577/n-mayall-e3c5e41d5ae43e3163594f359ded7745.jpg)
Stała wcale nie jest stałą? Teleskop DESI sugeruje, że ciemna energia zmienia się w czasie
5 kwietnia 2024, 11:35Jeśli to prawda, to mamy tutaj pierwszą od 25 lat prawdziwą wskazówkę odnośnie natury ciemnej energii, mówi astrofizyk Adam Riess, laureat Nagrody Nobla za odkrycie, że tempo rozszerzania się wszechświata jest coraz szybsze. Uczony odniósł się do opublikowanych danych z pierwszego roku obserwacji Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI). Możliwe, że mamy tutaj informacje wskazujące, iż ciemna energia podlega ewolucji, dodaje członek DESI, Dillon Brout. Naukowcy podkreślają, że jest zbyt wcześnie, by mówić o odkryciu
![](/media/lib/586/n-cluny-83a11163d771af8a6e498290f3215ace.jpg)
Średniowieczna dieta. Jak przestrzegano zaleceń Kościoła po reformie kluniackiej?
2 sierpnia 2024, 09:52W średniowieczu religia odgrywała dużą rolę w różnych aspektach życia. Większość informacji na ten temat pochodzi z dokumentów, które w znacznej mierze opisują życie elit ówczesnych społeczeństw. Na szczęście współczesne metody badawcze pozwalają zarówno na zweryfikowanie tego co wiemy i wnioskujemy z dokumentów oraz zdobycie nowych informacji. Jedną z takich metod jest badanie izotopów w szkieletach zmarłych osób, co pozwala na przykład określić ich dietę.
![](/media/lib/599/n-creditcpnra_ipev_2024-25-field-season-team_.2jpg-b1e4058a3c9e6f6997bef51e3f9ca1c0.jpg)
Z Antarktydy wydobyto najdłuższy rdzeń lodowy. Zawiera zapis klimatu z ostatnich 1,2 miliona lat
10 stycznia 2025, 14:56Podczas czwartej kampanii prowadzonej w ramach finansowanego przez Komisję Europejską projektu „Beyond EPICA – Oldest Ice” międzynarodowy zespół naukowy skompletował rdzeń lodowy o długości 2800 metrów, sięgając do podłoża skalnego Antarktydy. Tym samym – po raz pierwszy w historii – zdobyto próbki lodu, w których znajdują się niezwykle ważne informacje dotyczące historii ziemskiego klimatu i atmosfery starsze niż 800 tysięcy lat. Rdzeń zawiera zapis historii klimatu w ciągu ostatnich 1,2 miliona lat, a być może jeszcze dłużej.