Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
Ślady kolonializmu widać nawet w rozprzestrzenieniu obcych gatunków roślin
17 października 2022, 16:11Obce gatunki roślin w byłych koloniach tych samych europejskich potęg są średnio bardziej do siebie podobne niż gatunki obce na innych obszarach, a stopień podobieństwa roślin jest proporcjonalny do długości okresu zależności kolonialnej. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół pracujący pod kierunkiem Bernda lenzera i Franza Essla z Uniwersytetu w Wiedniu. Uczeni badali, jak europejski kolonializm wpłynął na rozprzestrzenianie się roślin na świecie.
Niezwykły cmentarz w pobliżu Kijowa łączy Ruś Kijowską, Polskę i plemiona Bałtów
30 stycznia 2024, 11:12Na pochodzącym z X/XI wieku cmentarzu w pobliżu wsi Ostriv 80 km na południe od Kijowa nad rzeką Roś, archeolodzy odkryli pochówki kobiet z owijającymi szyję naszyjnikami z brązu. Najbliższe podobne naszyjniki znaleziono na północnym-wschodzie Polski we wsi Szurpiły w pobliżu granicy z Litwą. Na cmentarzu w Ostrivie znajduje się ponad 100 pochówków kobiet i mężczyzn. Dotychczas znaleziono tam broń, biżuterię, archeolodzy stwierdzili, że część zmarłych chowano w drewnianych trumnach, a u stóp niektórych z nich pozostawiono wiadra.
Mamy najbardziej szczegółową mapę podmorskich kanionów Antarktyki
23 lipca 2025, 10:57Naukowcy z Barcelony i Corku opublikowali najbardziej szczegółową mapę podmorskich kanionów Antarktyki. Zawiera ona 332 kaniony, niektóre z nich o głębokości ponad 4000 metrów. Katalog, wspólne dzieło uczonych z Universitat de Barcelona i University College Cork, zawiera informacje o pięciokrotnie większej liczbie kanionów niż poprzednie podobne zestawy danych. A w towarzyszącym mu artykule na łamach Marine Geology uczeni wykazali, że kaniony mogą mieć większe niż przypuszczano znaczenie dla cyrkulacji wód oceanicznych, zmniejszania się pokrywy morskiego lodu oraz zmian klimatu.
Islam wyprzedził nas o 500 lat
23 lutego 2007, 18:06Bliższe badania średniowiecznej architektury muzułmańskiej wykazały, że już 500 lat temu świat islamu znał zaawansowane zasady geometrii, które zachodni matematycy odkryli dopiero w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Nie wiemy do końca, co to oznacza – mówi fizyk Peter Lu z Uniwersytetu Harvarda, który wraz z Paulem Stainhardtem z Princeton University badali geometrię XV-wiecznej sztuki muzułmanów.
Hipnoza zmienia mózg
14 stycznia 2008, 12:09Na temat skuteczności oraz podstaw naukowych hipnoterapii powiedziano i napisano bardzo dużo. Dość powiedzieć, że wcale nie tak rzadko wykorzystuje się ją w leczeniu bólu, lęku czy fobii. Krytycy twierdzą, że hipnoza nie jest zmienionym stanem świadomości, ale posuniętą do granic możliwości uległością. Badacze z Instytutu Nauki Weizmanna w Rehovot zauważyli jednak, że sugestia hipnotyczna pozostawia w mózgu rzeczywisty ślad.
Fenicjanie są wśród nas
31 października 2008, 15:08W starożytności Fenicjanie zamieszkiwali tereny dzisiejszego Libanu, północnego Izraela i zachodniej Syrii. Stworzyli wiele państw-miast, byli też znakomitymi rzemieślnikami. Zajmowali obszary, które często najeżdżano. W VII w. n.e. Fenicja została podbita przez Arabów. Choć wydawałoby się, że po narodzie żeglarzy dawno już zaginął wszelki ślad, najnowsze badania genetyczne wykazały, że 1 na 17 mężczyzn ze społeczności zamieszkujących basen Morza Śródziemnego to potomek właśnie Fenicjan.
Googlowanie lepsze od czytania
19 października 2009, 09:06Proste przeszukiwanie zasobów Internetu może wspomóc aktywność mózgu starszych osób. Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles uważają, że w opóźnianiu procesów demencyjnych jest ono skuteczniejsze od czytania.
Wyciek ropy w Zatoce skaża również powietrze
30 czerwca 2010, 10:39Wyciekająca w Zatoce Meksykańskiej ropa skaża powierzchnię i głębiny morskie, glebę, życie oceaniczne. Czy może być gorzej? Niestety tak. Jak się okazuje, skażeniu ulega także powietrze nad rejonem wycieku z platformy wiertniczej.
Węch uratował ptaki przed zagładą?
14 kwietnia 2011, 17:00Do niedawna sądzono, że ptaki mają słabo rozwinięty węch, jednak w ostatnich latach dowiedzieliśmy się, że to nieprawda, a dzięki węchowi ptaki poszukują pożywienia, komunikują się między sobą, a nawet orientują się w terenie. Teraz naukowcy twierdzą, że to właśnie węch pomógł tym zwierzętom przetrwać wymieranie kredowe, które doprowadziło do zagłady dinozaurów.
